واكاوي كمي و كيفي توان هاي ژئواكونوميكي حوزه خزر

مقدمه:  امروزه توجه به توانمندي‌هاي دريايي يكي از مهمترين رويكردهاي دولت‌ها در راستاي تحقق توسعه پايدار به شمار مي‌رود. درياي خزر به عنوان يك منطقه منحصر به فرد ژئوپليتيك، با دارا بودن مواهب محيطي، موقعيت ويژه و ظرفيت‌هاي مساعد، تاثير بسزايي بر توسعه مناطق و كشورهاي پيراموني خود به ويژه توسعه ژئواكونوميك دارد.هدف:  اين مقاله با هدف واكاوي  كمي و كيفي توان‌هاي ژئواكونوميكي حوزه خزر به رشته تحرير درآمده است.روش شناسي:  نگارندگان با بهره گيري از روش توصيفي-تحليلي و مطالعات كتابخانه اي و پيمايشي درصدد پاسخگويي به سوال اين پژوهش كه عبارت است از كمي و كيفي توان‌هاي ژئواكونوميكي حوزه خزر چگونه است؟ برآمده است. چنانكه ادبيات، مباني نظري و يافته‌هاي توصيفي پژوهش از طريق مراجعه به كتب معتبر، مقالات علمي، آمارنامه‌ها و پژوهش‌هاي مرتبط و يافته‌هاي پيمايشي از طريق تدوين و تنظيم پرسشنامه و توزيع آن ميان حجم نمونه شامل 271 نفر از اعضاي انجمن ژئوپليتيك ايران در فضاي مجازي (930 نفر) كه به صورت تصادفي ساده مورد پرسش قرار گرفتند، گردآوري شده است. يافته‌هاي ميداني با تكيه بر نرم افزار spss و آزمون‌هاي آماري در جهت ارزيابي فرضيه پژوهش مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است.قلمرو جغرافيايي پژوهش: حوزه درياي خزر به عنوان قلمرو جغرافيايي پژوهش مدنظر نگارندگان قرار گرفته است.يافته ها و بحث:  بررسي‌هاي كتابخانه‌اي نشان مي دهد : ظرفيت‌هاي اقتصاد دريا محور خزر و كنش هاي مرتبط با آن در قالب منابع بيولوژيك، اقتصاد انرژي، گردشگري ساحلي، صنعت كشتيراني، موقعيت ممتاز بنادر، مناسبات مشترك ژئوكالچر، رويكردهاي قدرت‌هاي منطقه‌اي فرامنطقه‌اي با محوريت ايرن بر توان‌هاي ژئواكونوميكي حوزه موثر است. همچنين يافته‌هاي پژوهش كه از طريق بررسي‌هاي پيمايشي و از طريق تجزيه و تحليل داده ها به كمك نرم افزار spss به دست آمده است حاكي از آن است بر اساس مقدار ميانگين هر يك از گويه‌هاي پرسشنامه، مولفه‌هاي واقع شدن در مسير كريدورهاي شمال- جنوب، همسايگي خزر با روسيه، اشتراك فرهنگي پيرامون خزر، موقعيت اوراسيايي خزر و همجواري خزر با قفقاز و آسياي مركزي، بيش از ساير مولفه ها بر كميت و كيفيت توان ژئواكونوميكي حوزه خزر تاثيرگذار هستند.نتيجه گيري: ظرفيت‎هاي اقتصاد دريا‌محور حوزه درياي خزر زمينه‌هاي توسعه مناسبات ژئواكونوميكي جمهوري اسلامي ايران را فراهم مي آورد.