مطالعۀ تطبيقي ادراك عقلي از منظر ملاصدرا و مقولات فاهمۀ كانت و تأثير آن بر علوم شناختي

هدف: هدف اين مقاله، مقايسۀ شناخت بين دو مكتب فلسفي كانت و حكمت متعاليه بود. تعريف اين دو نظام از ادراك و عقل و فاهمه و تأثير آن بر ديگر دانشها مي‌تواند براي ساخت نظامات اجتماعي شناختي و انديشه‌اي بسيار راهگشا باشد. روش: اين مقاله با روش مطالعۀ كتابخانه‌اي و مراجعه به متون دست اول دربارۀ مسئلۀ فاهمه و شناخت انجام شد. يافته‌ها: تعريف كانت از فاهمه با تكيه بر مقولات و محدود كردن ادراك به معبر فاهمه، راه را بر بسياري از نوآوري‌ها در زمينۀ درك جهان بما هو بسته است؛ در صورتي كه در نظام صدرايي با عنايت به تعريف ملاصدرا از عقل و ادراك، افقهاي پيش رو براي ادراك و نظام‌سازي‌ها بر مبناي اين ادراك بسيار گسترده و فراخ است. نتيجه‌گيري: با تكيه بر نظام ادراك صدرايي مي‌توان نظام شناختي ادراكي جديدي ارائه داد كه دامنۀ گسترده‌تري از نظام شناختي كانت دارد.