زكات جامع؛ تبيين فرا مالي بودن خطابات «آتوا الزكات» و آثار آن در قرآن و روايات

هدف: هدف از انجام اين پژوهش، تبيين فراگيري مسئلۀ زكات از آيات اخلاق اقتصادي و اجتماعي قرآن كريم، به‌عنوان كتابي جهاني و پاسخگوي نيازهاي ثابت و متغيّر زندگي، همگام با تحولات جوامع بود. روش: اين پژوهش به روش تحليلي - توصيفي، مسئلۀ زكات جامع را بر اين اساس كه هر چيزي زكاتي دارد، از ديدگاه آيات قرآن و روايات بررسي كرده است. يافته: مقصود از اداي زكات كه هم‌تراز نماز قرار داده شده، «زكات جامع» است كه محدود به اموال يا مختص قشر خاصي نيست و شامل همۀ مسائل زندگي است. نتيجه: هم‌پوشانيِ مفهومي زكات با صدقات، انفاق و احسانات و تعميم آن بر ديگر مصاديق، نظير زكاتِ علم، جاه، عقل، خانه، نعمت، قدرت، جمال و ...، در تضمين طهارت مالي و پاكي تولد، تلطيف عواطف، گشايش در عقده‌هاي محرومان و درمان خصلت‌هاي بخل و طمع و پرورش صفات گذشت و ايثار، نقش بسزايي دارد؛ لذا پيوسته به زكات همراه نماز، سفارش شده است.