موانع پيشرفت جوامع اسلامي از منظر علامه محمدتقي مصباح يزدي

مسئلۀ پيشرفت و تعالي جوامع اسلامي، در شمار مهم‌ترين مسائل جهان اسلام است كه انديشمندان و متفكران مسلمان و غير مسلمان دربارۀ آن سخن گفته‌اند. علامه محمدتقي مصباح يزدي نيز به عنوان يك فيلسوف و اسلام‌شناس، با رويكرد فلسفي و ديني در اين باره مطالب فراواني مطرح كرده است. هدف: در اين تحقيق، موانع پيشرفت جوامع اسلامي از منظر ايشان مطالعه شده است. روش: روش پژوهش در اين تحقيق، توصيفي- تحليلي و بر اساس مطالعات كتابخانه‌اي و مراجعه به مكتوبات و بيانات علامه مصباح تنظيم شده است. يافته‌ها و نتايج: او موانع پيشرفت جوامع اسلامي را در چهار ساحت فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي مورد توجه قرار داده است كه مهم‌ترين آنها عبارتند از: عدم شناخت اسلام، سلطۀ فرهنگي بيگانگان، ضعف باورهاي ديني، سطحي‌نگري و ظاهرگرايي، خودباختگي و تقليد كوركورانه، در ساحت فرهنگي؛ حاكميت رهبران ناصالح، سلطۀ كفار و بيگانگان و تفكر جدايي دين از سياست، در ساحت سياسي؛ تعصبات نابجاي مذهبي و قومي و نژادي، تفرقه و كشمكشهاي اجتماعي و شكل‌گيري هويتهاي جديد بر اساس ارزشهاي غير اسلامي، در ساحت اجتماعي و اسراف و تبذير، رباخواري و دنياطلبي و اشرافي‌گري خواص در ساحت موانع اقتصادي.