تغيير دين در رهيافت اديان ابراهيمي و عقلانيت حكم آن در گفتمان قرآن كريم

هدف: تغيير دين، بريدن از صورت قديمي باورها، شيوۀ زيست وگرايش به گروه‌هاي ديني، شيوۀ زندگي، نظامهاي اعتقادي و روش نوين ارتباط با الوهيت است كه در جستار حاضر به اين موضوع در اديان ابراهيمي پرداخته شد. روش: پژوهش حاضر با شيوۀ توصيفى- تحليلى و با تكيه بر اسناد كتابخانه‌اي، تغيير دين را در اديان ابراهيمي بررسي كرده است. يافته‌ها: اين مفهوم در اديان ابراهيمي يهودي و مسيحي به صورتهاي نوديني، بدعت و ارتداد و مؤلفه‌هاي همبسته به آن آمد. چنين پديده‌اي در پيش دينداران و متوليان ديني يهودي و ميسحي، ناخوشايند بوده و روي‌آوري به آن هم همسان نبوده است. تغيير دين در مؤلفۀ ارتداد در روايت متن مقدس به معني بيرون رفتن از دايرۀ ايمان است و گزاره‌هاي آن با سويۀ توصيه‌اي و حكمي به صورت خشونت‌آميز بيان شده و شيوۀ اجراي آن نيز در طول تاريخ از سوي خوانشگران و متوليان ديني در پيوند با عناصر فرامتني و مؤلفۀ قدرت بوده است. اما مفهوم تغيير دين در گفتمان قرآن كريم، تنها در مؤلفۀ ارتداد مطرح شده كه پيامد آن، افزون بر حبط اعمال، مجازات اخروي را در هم پي دارد. نتيجه: بر اساس اين پژوهه، وجود تغيير دين در روايتگري قرآن كريم با زواياي عقلانيت و مؤلفه‌هاي آن بررسي شد و در پي آن، احكام قرآن كريم در اين خصوص، موجّه دانسته شد.