تحليل شاخصه‌هاي ضروري جدال احسن بر ‌اساس آموزه‌هاي قرآن كريم در سيرۀ عملي امام علي(ع)

هدف: از آنجا كه جدال كلامي و اقناع مخاطب به ‌شيوۀ صحيح و مؤثر، يكي از موضوعات مهم تعاملات اجتماعي از گذشته‌هاي دور تا عصر ارتباطات كنوني بود؛ پژوهش حاضر در راستاي كاربردي كردن مفهوم «مجادلۀ احسن» بر ‌اساس آموزه‌هاي قرآن كريم و با الگوگيري از سيرۀ عملي امام علي(ع) صورت پذيرفت. روش: گردآوري اطلاعات در ‌اين پژوهش به روش كتابخانه‌اي و با رويكرد توصيفي- تحليلي بود. يافته‌ها: بر ‌خلاف معناي لغوي جدال كه اغلب به «ستيزه‌جويي كلامي» تعبير مي‌شد، قرآن كريم به معناي مثبت جدال نيز توجه كرده و از آن به «جدال احسن» تعبير مي‌كند و شاخصه‌هايي را نيز براي دستيابي به ‌آن معرفي كرده بود. نتيجه‌گيري: با استناد به ‌آيات قرآن كريم، پنج مورد از ضروري‌ترين ويژگي‌هاي جدال احسن، شامل بيان تمثيل، همدلي با مخاطب، استفاده از برهان، حفظ ادب و پرهيز از استهزا و رعايت انصاف و پرهيز از تعصب‌ورزي انتخاب شد. سپس با بررسي سيرۀ امام علي(ع) در نهج‌البلاغه، به طور جداگانه براي هر كدام از آنها مصاديق عملي تبيين شد.