تحليل اخلاقي مشاركت علمي اساتيد و دانشجويان در آموزش عالي؛ نقدي بر استثمار آموزشي

هدف: يكي از مهم‌ترين اهداف اين تحقيق، توجه به معضلات اخلاقي پنهان، اما رايج در نظام آموزش عالي و ارائۀ راهكار براي دفع و رفع چنين مشكلاتي است. روش: اين مقاله به روش توصيفي تحليلي، ضمن تبيين اخلاقي مفهوم استثمار آموزشي، برخي از چالشها و شبهات اخلاقي ناظر به اين مسئله را مطرح كرده و در نهايت، با بيان پيشنهادهايي سعي در ارائۀ راهكار براي برون‌رفت از اين معضل اخلاقي داشته است. يافته‌ها: استثمار علمي يا همان بهره‌كشي از دسترنج علمي ديگران، معضلي اخلاقي است كه عوامل مختلفي مثل روحيۀ زياده‌خواهي، راحت‌طلبي، فشارهاي سازماني و ضيق وقتي كه استادان از آن سخن مي‌گويند، زمينه‌هاي شكل‌گيري آن را فراهم مي‌سازد. لازمۀ استثمار، ظلم و بي‌عدالتي و ثمرۀ آن، حق‌كشي و نارضايتي است. نتيجه‌گيري: با وجود اين معضلات اخلاقي، سلامت نظام آموزشي، به خصوص آموزش عالي، بيش از بيش در خطر است؛ لذا لازم است براي برون‌رفت از اين مشكلات، راهكارهايي كاربردي پيشنهاد شود؛ اين پيشنهادها را مي‌توان در خودمراقبتي استادان، خودآگاهي دانشجويان و مراقبت سازماني دنبال كرد.