عكس‌‌العمل جوامع گياهي تحت چرا و قرق در شرايط ترسالي و خشكسالي كوتاه‌مدت (مطالعۀ موردي: اكوسيستم‌‌هاي نيمه‌‌بياباني خراسان جنوبي)

چراي دام به‌همراه خشكسالي، به‌عنوان عوامل محرك كاهش تنوع زيستي در مراتع بر عملكرد اكوسيستم تأثير مي‌گذارند. با وجود اين، عكس‌العمل اكوسيستم‌هاي خشك نسبت به دوره‌هاي مختلف خشكسالي اعم از كوتاه‌مدت، ميان‌مدت و طولاني‌مدت متفاوت است. هدف از تحقيق حاضر، بررسي عكس‌‌العمل خصوصيات ساختاري جوامع گياهي Salsola richteri وZygophyllum eurypterum- Artemisia sieberi در شرايط مختلف ترسالي و خشكسالي كوتاه‌مدت در دو مرتع تحت چرا و قرق در سال 1399 و 1400 در اكوسيستم‌‌هاي نيمه‌‌بياباني خراسان جنوبي است. در اين خصوص، درصد پوشش تاجي، تراكم و توليد گونه‌ها و شاخص‌هاي تنوع زيستي در داخل 120 پلات 4 و 16 متر‌مربعي مستقر در امتداد ترانسكت‌هاي 200 متري اندازه‌گيري شد. نتايج آزمون‌هاي ويلكاكسون و جايگشت نشان داد كه خشكسالي كوتاه‌مدت باعث حذف گونه‌هاي يك‌ساله شد، اما تأثير معني‌داري بر درصد پوشش و تراكم گونه‌هاي چندساله نداشت (0/05≤P). در جامعۀ سالسولا، تنوع گونه‌اي در مرتع قرق سال نرمال (0/15=D-1) بيشتر از سال خشك (0/105=D-1) بود. در جامعۀ درمنه- قيچ تأثير كاهش بارندگي بر توليد بيشتر از ساير خصوصيات پوشش گياهي بود، در سال نرمال توليد كليۀ گونه‌هاي گياهي تقريباً صفر بود، به‌طوري‌‌كه امكان اندازه‌گيري توليد، وجود نداشت. با در نظر گرفتن عكس‌العمل گونه‌هاي گياهي به خشكسالي، گياه Ammodendron persicum در جامعۀ سالسولا به‌عنوان گياه مقاوم به خشكي براي كاشت در طرح‌هاي احياي مناطق بياباني توصيه مي‌شود.