بررسي گياه‌پالايي گونه‌هاي بياباني Seidlitzia rosmarinus وHaloxylon aphyllum (مطالعۀ موردي: سنگ‌شكن بوكسيت معدن آلوميناي جاجرم)

در پژوهش حاضر پتانسيل Seidlitzia rosmarinus و Haloxylon aphyllum با هدف شناسايي گونه‌هاي بومي مناسب براي گياه‌پالايي در اراضي آلوده به فلزات نيكل، كبالت، كروم، آرسنيك و واناديوم مورد مطالعه قرار گرفت. بدين منظور در يك دورۀ رويشي، گونه‌ها در جهت باد غالب در خاك‌هاي نمونه‌برداري‌شده از فواصل مختلف سنگ‌شكن بوكسيت 450ـ۷۰۰، 800ـ۱۲۰۰، 1400ـ۲۰۰۰ و 2500ـ۵۰۰۰ متر و محدودۀ شاهد مستقر شدند. درنهايت ميزان فلزات، ارزيابي و فاكتورهاي انتقال و تجمع زيستي محاسبه شدند. نتايج نشان داد متوسط ميزان فلزات نيكل، كبالت، آرسنيك، كروم و واناديوم درH. aphyllum  در فواصل هدف به‌ترتيب 469.19، 172.74، 9.51، 21.59 و 23.07، متوسط فاكتور انتقال 1.09، 1.21، 1.08، 1.21 و 1.02، متوسط فاكتور تجمع زيستي 0.53، 0.26، 0.66، 0.50 و 0.30 ميلي‌گرم بر كيلوگرم و درS.rosmarinus  نيز به‌ترتيب 479.31، 169.34، 9.42، 21.18 و 30.85، متوسط فاكتور انتقال 1.20، 1.05، 1.01، 1.05 و 1.05، متوسط فاكتور تجمع زيستي 0.55، 0.24، 0.68، 0.54 و 0.39 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. با توجه به اينكه فاكتور انتقال و تجمع زيستي براي عناصر مذكور در هر دو گونه به‌ترتيب بزرگ‌تر و كوچك‌تر از يك ارزيابي شد. بنابراين به‌عنوان گونه‌هاي ارزشمند جهت اهداف استخراج گياهي در اين منطقه و مناطق مشابه توصيه مي‌شوند.