پتروگرافي و منشأيابي سفال‌هاي سياه خشن دورۀ اشكاني به‌دست‌‌آمده از محوطه‌هاي جزيرۀ قشم

محوطه‌هاي باستان‌شناختي بسيار اندكي مربوط به دورۀ اشكاني در سواحل خليج‌فارس شناسايي يا كاوش شده‏‌اند و از اين‌‏رو شناسايي محوطه‌هاي اشكاني جنوب‌شرق ايران بسيار مشكل است؛ بنابراين، به‌دليل مطالعات باستان‌شناختي اندك در اين منطقه و ابهاماتي كه درمورد يكي از گونه‌هاي سفالي شاخص مربوط به دورۀ اشكاني اين منطقه وجود دارد، ضرورت آن احساس شد كه به اين امر پرداخته شود. اين گونه، سفال خشن سياه و قرمز است. از سه محوطۀ اشكاني جزيرۀ قشم اين گونه سفال يافت شد. پژوهش حاضر با هدف بررسي سفالينه‌‏هاي اشكاني يافت شده در جزيرۀ قشم انجام شد تا ضمن بررسي پتروگرافي سفالينه‌‏ها به تطبيق يافته‌‏ها و عناصر موجود با شاخصه‌‏هاي زمين‌‏شناختي قشم پرداخته شود و حضور هرگونه شباهت و يا تفاوت در خاك منشأ اشاره و در پايان وارداتي يا بومي بودن سفالينه‌‏ها مشخص شود. روش پژوهش در اين پژوهش به شكل توصيفي، تحليلي-تطبيقي و تركيبي از مطالعات آزمايشگاهي و مطالعات كتابخانه‌اي براي پاسخ‌گويي به اين پرسش‌ها است؛ سفال‌هاي مطالعاتي ازنظر تركيب و ساخت چه ويژگي‌هايي دارند؟ عناصر موجود در بافت و تركيب سفال سياه خشن جزيرۀ قشم تا چه ميزان با عناصر ساختار و زمين‌‏شناسي منطقه همگون است؟ وجوه افتراق و اشتراك اين سفال  با مناطق همجوار در چيست؟ در اين پژوهش مجموعاً از 12 نمونه سفال به‏دست آمده از محوطه‏‌هاي دفاري (QS 6)، گربه‌‏دان (QS 72) و لنج‌‏سازي 3 (QS 132) استفاده شد و با توجه به نتايج حاصل از بررسي‌‏هاي پتروگرافي مشخص شد كه سفالينه‌‏هاي سياه و خشن قشم، شباهت‏‌هاي ظاهري غيرقابل‌انكاري با سفال‌‏هاي سياه و خشن يافت‌شده در سواحل جنوبي خليج‌فارس (امارات، بحرين و عمان) دارند و خاك منشأ سفالينه‌‏هاي هر سه محوطه ازنظر عناصر و كاني‌‏هاي موجود، يكسان و مشابه يك‌ديگرند كه نشانگر توليد بومي سفالينه‌‏ها دارد.