چالش ‌هاي اقتصادي - اجتماعي پرورش ماهي در قفس در منطقه جنوبي درياي كاسپين

پرورش و توليد ماهي در قفس‌ هاي دريايي ازجمله روش‌هاي توليد تجاري آبزيان در جهان محسوب مي‌شود. مي‌توان با رعايت كامل شرايط زيستي، غير زيستي، اجتماعي- اقتصادي و همچنين محيط‌ زيستي و با توجه به توسعه پايدار نسبت به توسعه آبزي‌پروري در درياي كاسپين اقدام نمود. پرورش ماهي در قفس از بعد اقتصادي داراي اهميت زيادي است و تعيين چالش‌ها و موانع پيش از سرمايه‌گذاري به‌منظور كاهش ريسك سرمايه گزاري در آن نقش اساسي دارد. هدف اين مقاله بررسي چالش‌هاي اقتصادي- اجتماعي توسعه آبزي‌پروري در قفس در سواحل جنوبي درياي كاسپين با استفاده از تركيب تحليل SWOT و FAHP و سپس تعيين اولويت‌هاي استراتژيك بر اساس ماتريس برنامه‌ريزي استراتژي‌هاي كمي (QSPM) است. به‌منظور دستيابي به چالش‌ها و همچنين تدوين استراتژي‌ها از مدل تحليلي SWOT و استفاده ازنظر 30 نفر از خبرگان شيلاتي از طريق مصاحبه حضوري و تكميل پرسش‌نامه در سال 1400-1399 استفاده شد. با توجه به امتياز نهايي به‌دست‌آمده، عوامل فرصت امتياز 2.89 و عوامل تهديد امتياز 3.54 را به خود اختصاص دادند. درنتيجه نقاط تهديد بر فرصت‌ها غلبه دارند و نشان مي‌دهد وضعيت موجود اين فعاليت نيازمند اتخاذ راهبردهايي درزمينه كاهش تهديدها است. با توجه به مجموع نمرات ماتريس به‌دست‌آمده، امتياز عوامل خارجي نشان‌دهنده نياز به تدوين استراتژي تدافعي براي كاهش حداقل ريسك در سرمايه‌گذاري است. بر اساس تحليل SWOT راهبردهاي با بيشترين امتياز عبارت‌اند از: تدوين استاندارها، ضوابط و مكان‌يابي مناطق مناسب استقرار سايت پرورش ماهي در قفس ، تخصيص وام‌هاي كم‌بهره و تشويق سرمايه‌گذاران به‌منظور تسهيل در سرمايه‌گذاري ، توسعه پايدار به‌منظور جلوگيري از تغيير كاربري زمين‌هاي با ارزش كشاورزي ، توجه به صادرات، معرفي و پرورش گونه‌هايي با بازارپسند جهاني كه به‌منظور رفع چالش­هاي موجود و پيشنهاد‌ها در اقتصادي‌تر شدن صنعت پرورش ماهي در قفس در دريا در مناطق ايراني درياي كاسپين ارائه گرديد.