بررسي آلودگي فلزات سنگين در خاك محدوده معدني سنگان، استان خراسان رضوي

استخراج معادن يك فعاليت ضروري براي توسعه كشورهاست، اما تأثيرات مستقيم و غيرمستقيم بر مناطق مورد بهره‌برداري و اطراف آن ها دارد. معدن سنگ آهن سنگان يكي از بزرگ ترين معادن سنگ آهن در خاورميانه است كه به صورت روباز استخراج مي شود. هدف از انجام اين مطالعه بررسي آلودگي خاك به فلزات سنگين در محدوده معدني سنگان است. در اين پژوهش تعداد 44 نمونه از خاك هاي منطقه معدني سنگان (خاك سطحي و عمقي) برداشته شده و آلودگي خاك پس از تجزيه با دستگاه ICP-MS، با استفاده از ضرايب زمين شيميايي و تحليل هاي آماري ارزيابي شد. توصيف آماري نتايج نشان داد كه سرب با ميانگين 4/138ميلي گرم بر كيلوگرم بيشترين و كادميم با ميانگين 2/0 ميلي گرم بر كيلوگرم كمترين غلظت را در خاك هاي سطحي دارند. همچنين كروم با ميانگين 2/102 ميلي گرم بر كيلوگرم بيشترين وكادميم با ميانگين 2/0 ميلي گرم بر كيلوگرم كمترين غلظت را در خاك هاي عمقي، در ميان عناصر مورد مطالعه داشتند. ميانگين غلظت عناصر آرسنيك، كروم و آهن در منطقه، بيشتر از غلظت آنها در تركيب خاك ميانگين جهاني است. در بين عناصر، سرب در دو ايستگاه با ضريب غني شدگي  149 و 8/23 داراي غني شدگي خيلي زياد و شديد است. نتايج نشان داد كه ازنظر شدت آلودگي بجز به صورت نقطه ‌اي و در مناطق خاص، آلودگي و خطر اكولوژيكي زيادي خاك منطقه را تهديد نمي كند. مهم ترين اين نقاط شامل واحدهاي برداشت پلاسر و حوضچه باطله شركت احياسپاهان، و نيز محل انباشت ضايعات شركت صنعتي و معدني توسعه فراگير سناباد است