زمين‌شناسي، پتروگرافي و ژئوشيمي گدازه‌هاي آتشفشاني ائوسن شمال يوسف‌خان‌كندي، شمال لاهرود، استان اردبيل

محدوده مورد مطالعه، در شمال روستاي يوسف خان كندي و شمال شهرستان لاهرود (استان اردبيل) واقع است. اين منطقه در شمال باختري ايران واقع بوده و جزيي از پهنه ساختاري البرز-آذربايجان است كه همراه با پهنه قفقاز كوچك و ارتفاعات جنوب خاوري تركيه، ضمن برخورد پليت عربي با اورازيا طي كوهزايي آلپ-هيماليا شكل گرفته اند. محدوده مورد مطالعه، دربردارنده تناوبي از سنگ هاي آتشفشاني و آتشفشاني-رسوبي ائوسن است كه در محيط زيرآبي تا خشكي تشكيل شده اند. بخش آتشفشاني اين توالي، از سنگ هاي ولكانوكلاستيك و جريان هاي گدازه تشكيل شده است. سنگ هاي آتشفشاني اسيدي و ايگنمبريت بصورت محلي برونزد دارند. طبق مطالعات پتروگرافي، گدازه هاي آتشفشاني يوسف خان كندي شامل انواع پيكروبازالت، بازالت، تفريت بازانيت، تراكي بازالت، بازالتيك تراكي آندزيت، فنوتفريت، تفروفنوليت، تراكي آندزيت و تراكيت هستند. بافت ميكروسكوپي غالب در اين گدازه ها فيريك است. اكثر نمونه ها تمايل انتقالي تا پتاسيك و تعداد كمي نيز روند سديك نشان مي دهند. روند انتقالي در تعداد قابل توجهي از نمونه هاي مورد مطالعه ممكن است ناشي از آميختگي ماگماهاي پتاسيك و سديك باشد. تغييرات در نمودارهاي دوتايي هاركر دلالت بر اهميت تفريق ماگمايي در ژنز اين سنگ ها را دارد. الگوهاي بهنجارشده عناصر نادر خاكي و نمودارهاي عنكبوتي، داراي نسبت هاي بالاي LREE/HREE هستند كه ممكن است ناشي از ذوب بخشي گوشته غني شده (از جمله آستنوسفر) و يا گوشته دگرسان بوده باشد كه در مناطق برخوردي و كمان قاره اي گزارش شده اند. در نمودارهاي تكتونوماگمايي، بيشتر گدازه هاي آتشفشاني مورد مطالعه، در قلمروي حاشيه فعال قاره اي و تعداي نيز در محدوده  درون صفحه اي قرار مي‌گيرند. به نظر مي رسد كه به دنبال همگرايي و برخورد صفحه عربستان با اوراسيا از كرتاسه بالايي و فرورانش رو به شمال پوسته اقيانوسي نئوتتيس طي ائوسن، موجب شده است تا گوشته ليتوسفري زيرقاره كه پيشتر توسط مولفه هاي فرورانشي غني شده بود، دچار ذوب بخشي گردد. اين احتمال وجود دارد كه گدازه هاي آتشفشاني ائوسن منطقه يوسف‌خان‌كندي در يك پهنه كششي پسابرخوردي فوران كرده باشند.