بررسي ارتباط تجمع زيستي فلزات سنگين (سرب، نيكل و كادميوم) و سطوح آنزيم هاي كاتالاز و سوپراكسيد ديسموتاز در بافت اويستر صخره‌اي (Saccostrea cucullata) درياي عمان

مقدمه: سيستم دفاع آنتي ‎اكسيداني بدن به‌عنوان خنثي ‌كننده اثر گونه ‎هاي اكسيژن فعال (ROS) توليدشده در شرايط نامساعد، عمل مي‎كند. هدف از اين تحقيق بررسي ميزان تجمع زيستي فلزات سنگين در رسوب و بافت نرم صدف اويستر صخره‌اي (Saccostrea cucullata) و اندازه‌گيري سطوح آنزيم‌هاي كاتالاز و سوپراكسيدديسموتاز به‌عنوان نشانگر زيستي آلاينده فلزات سنگين در سواحل درياي عمان بود. 180 عدد اويستر صخره‌اي و 18 نمونه رسوب از 6 ايستگاه در سواحل درياي عمان جمع‎آوري و به آزمايشگاه منتقل شد. طول كل و وزن نمونه‌ها اندازه‌گيري و بافت نرم صدف جداسازي شد. غلظت فلزات سنگين با استفاده از دستگاه جذب اتمي و سطح آنزيم‌ها باكيت سنجش آنزيمي اندازه‌گيري شد. ميانگين غلظت فلزات كادميوم، نيكل و سرب در بافت نرم اويستر صخره‎اي به ترتيب 4/04±14/9، 1/62±3/9 و 2/01±6/75 و در رسوب به‌ترتيب 0/81±2/63، 2/8±19/8 و 7/77±22/295 ميكروگرم بر گرم وزن خشك بود. ميانگين سطوح كاتالاز و سوپراكسيدديسموتاز به‌ترتيب 4/88±11/44 و 7/94±22/07 نانومول بر دقيقه بر ميلي‎گرم‎ پروتئين ثبت شد. الگوي تجمع فلزات سنگين در بافت نرم و رسوب به‌ترتيب به صورت Cd Pb Ni  و Pb Ni Cd بود. بررسي ارتباط سطوح آنزيم‌ها و غلظت فلزات نشان داد كه افزايش تجمع زيستي فلزات سنگين سبب افزايش سطح آنزيم‌ها مي‌شود. به‌طوري كه در ايستگاه رمين سطوح آنزيم‌ها بيش ترين ميزان را نشان داد. غلظت فلزات سنگين در رسوب بسيار بالاتر از بافت نرم اويستر صخره اي بود. اما، مقايسه غلظت فلزات سنگين در رسوب با كيفيت استانداردهاي رسوب نشان داد كه ميزان فلزات مورد بررسي در رسوبات منطقه مورد مطالعه تهديدي براي موجودات اين منطقه ندارند.