پهنه بندي پتانسيل سيل خيزي حوضه آبخيز بابلرود با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي فازي (FAHP )

مقدمه : سيل يكي از پيچيده ترين و مخرب ترين رويدادهاي طبيعي است كه بيش از هر بلاي طبيعي ديگري شرايط اجتماعي، اقتصادي و محيط زيستي را به مخاطره مي اندازد. از آن جا كه به علت وجود شرايط مناسب در مناطق مجاور رودخانه ها بيشتر فعاليت هاي اقتصادي در اين مناطق صورت مي گيرد و با توجه به نقش تخريب زيستگاه ها در از بين رفتن گونه هاي گياهي و جانوري آن، ضروري است كه تهيه نقشه هاي پهنه بندي خطر سيل مناطق مذكور در اولويت قرار گيرد. در اين تحقيق، براي رسيدن به اين هدف از نه فاكتور طبيعي و انساني شامل: ارتفاع، فاصله از آبراهه، تراكم شبكه زهكشي، شيب، كاربري اراضي، شكل زمين، تراكم پوشش گياهي، زمين شناسي و بارش استفاده شده است. هر يك از فاكتورها بنا به ماهيت شان در مدل پهنه بندي پتانسيل سيل خيزي عضويت دهي فازي شده و مورد استفاده قرار گرفته اند. با تشكيل ماتريس هاي مقايسه زوجي، وزن نرمال و نهايي هر يك از فاكتورها به دست آمد. به كمك نرم افزار ArcGIS، هر لايه فازي در وزن نسبي خود ضرب شده و در آخر لايه هاي فازي وزن دار با استفاده از عملگر Gamma روي هم گذاري شدند و نقشه نهايي به دست آمد. نقشه نهايي پهنه بندي سيلاب حوضه آبخيز بابلرود نشان داد كه در مجموع حدود 44 درصد از سطح حوضه در پهنه خطر متوسط تا خيلي زياد قرار دارند. هم چنين بيش ترين خطر سيل در نواحي جنوب غربي حوضه كه از ارتفاع و مقدار بارش زيادي برخوردارند، وجود دارد.