ارزيابي كيفيت آب رودخانه قره‌سو با استفاده از شاخص IRWQIsc

بسياري از محققان و پژوهشگران معتقدند كه تأمين آب سالم، دفع بهداشتي و مديريت بهينه سه محور سلامت را تشكيل مي‌ دهند و در همه اين موارد ضمن توجه به فرايند انجام كار كنترل مستمر نيز صورت گيرد. اين مطالعه با هدف بررسي فصلي كيفيت فيزيكوشيميايي و ميكروبي آب رودخانه قره‌سو استان گلستان با استفاده از شاخص IRWQIsc طراحي و اجرا شد. براي رودخانه قره‌سو 6 ايستگاه نمونه‌ برداري مشخص شده و نمونه‌ برداري با تناوب هر ماه يكبار در چهار فصل سال 1400 انجام شد. پارامترهاي اندازه‌ گيري شده شامل پارامتر pH، COD ، BOD، اكسيژن محلول (DO)، هدايت الكتريكي (EC)، آمونيوم  (NH4)، نيترات (NO3)، فسفات (PO4)، سختي كل(TH)، كدورت و كلي فرم مدفوعي بود. با توجه به پارامترهاي اندازه‌ گيري شده شاخص كيفيت آب‎هاي سطحي ايران IRWQIsc  محاسبه شد. نتايج حاصل از مطالعه بر اساس شاخص نشان داد كه كيفيت اين شاخص براي تمام ايستگاه‌ ها در تمام فصول بين 5.70 تا 7.14 بود است. بر اساس اين شاخص در پنج طبقه خوب (85-1.70)، نسبتاً خوب (70-1.55)، نسبتاً بد (9.44-30)، بد (9.29-15) و خيلي بد (كمتر از 15) قرار مي ‌گيرد. پارامترهاي تاثيرگذار شامل كل جامدات، كدورت، نيترات، درجه حرارت و كلي فرم مدفوعي بوده است. مي ‌توان نتيجه گرفت كه ميزان 5.70 با كيفيت خوب مربوط به (روستاي توسكستان) در فصل زمستان و ميزان 7.14 با كيفيت خيلي بد مربوط به (پل قره تپه) در فصل تابستان است كه كيفيت آب رودخانه در ايستگاه پل جاده گرگان به آق قلا (قربان آباد) در تمام فصول در طبقه بد قرار دارد به علت ورود مواد آلاينده شهري و صنعتي به اين ايستگاه مي‌باشد و ايستگاه روستاي توسكستان در اكثر فصول داراي كيفيت خوب و نسبتاً خوب به‌دليل اينكه توسكستان در بالا دست قرار گرفته و ورودي آب‎هاي جاري شفاف و پاك به آن منطقه بيشتر است و از آلاينده هاي صنعتي و شهري فاصله دارد. با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مي‌توان پيشنهاد داد كه منابع آلاينده ورودي به رودخانه قره‌سو از ابتدا تا انتهاي رودخانه مشخص گردد و كيفيت ميكروبي از نظر ميكروارگانيسم‌هاي پاتوژن و كيفيت شيميايي از لحاظ عناصر فلزات سنگين و سموم بررسي و رودخانه به صورت دوره زماني مشخص جهت تعيين وضعيت كيفي طبق دستورالعمل پايش شود.