تحليل محتواي كتاب‌هاي پيام‌هاي آسماني و دين و زندگي دوره متوسطه، براساس چارچوب بينش‌ها، گرايش‌ها و كنش‌هاي حِكمي قرآن

هدف: هدف پژوهش، تحليل محتواي كتب پيام‌هاي آسماني و دين و زندگي دوره متوسطه، براساس بينش‌ها، گرايش‌ها و كنش‌هاي حكمي قرآن است. روش: روش پژوهش توصيفي از نوع تحليل محتوا و رويكرد آن كمّي بود. داده‌هاي گردآوري‌شده، با به‌كارگيري الگوي آنتروپي شانون و نمودار آماري تحليل شد. جامعه آماري 6 كتاب پيام‌هاي آسماني پايه‌هاي هفتم و هشتم و نهم و دين و زندگي دهم، يازدهم و دوازدهم چاپ 1403، به دليل مشابهت ساختار متن و اهداف عملكردي يكسان در برنامه درسي، انتخاب شد و روش نمونه‌گيري سرشماري بود. ابزار پژوهش، فهرست وارسي مؤلفه‌هاي بينشي، گرايشي و كنشي حكمي در كتاب‌هاي مزبور بود. زيرعنوان‌هاي هر درس با توجه به مضمون متن، آيه، روايت و شعر، واحد ثبت انتخاب و در سه ساحت بينش، گرايش و كنش حكمي دسته‌بندي و فراواني، درصد و ضريب اهميت (wj) ساحت‌ها، محاسبه گرديد. روايي پژوهش براساس ديدگاه دو نفر از اساتيد معارف اسلامي و دو نفر از معلمين كتب مزبور و دوكارشناس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي كه يكي از آن‌ها، از مؤلفين كتب مورد پژوهش است، تعين شد و پايايي آن از طريق ضريب پايايي پي اسكات 84/0 به‌دست آمد. يافته‌ها: از مجموع 298 واحد ثبت در شش كتاب مورد نظر، بينش‌ها با فراواني 184، درصد 74/61 و ضريب اهميت 347/0 رتبه اول، كنش‌ها با فراواني 87 و 19/29 درصد و ضريب اهميت 332/0 رتبه دوم و گرايش‌ها با فراواني 27 و 06/9 درصد و ضريب اهميت 320/0 رتبه سوم را دارند. نتيجه‌گيري: براساس نتايج پژوهش، در پيام‌هاي آسماني و دين و زندگي دوره متوسطه، بين اهميت دادن به ساحت بينش‌ها، گرايش‌ها و كنش‌ها، توزيع متناسبي صورت نگرفته كه منطبق با اهداف برنامه درسي نيست.