تأثير كمبود آهن بر بيان ژن‌هاي كدكننده‌ي آنزيم‌هاي كربنيك آنهيدراز، پراكسيداز و گلوتاتيون اس-ترنسفراز در گندم نان

گندم منبع اصلي كربوهيدرات و مهمترين منبع غذايي براي مصرف انسان است. اين گياه در دوره رشد خود با تنش‌هاي محيطي مختلفي از جمه تنش كمبود عناصركم مصرف مانند آهن مواجه مي‌شود. يكي از راهكارهاي گياهان براي مقابله با تنش‌هاي محيطي، استفاده از سيستم دفاعي آنتي‌اكسيداني آنزيمي است. به منظور بررسي اثر تنش كمبود آهن بر بيان ژن‌هاي كدكننده آنزيم‌هاي كربونيك آنهيدراز، پراكسيداز و گلوتاتيون اس-ترنسفراز در ارقام آهن-كارا (پيشتاز) و آهن-ناكارا (فلات) گندم نان، يك آزمايش گلخانه‌اي به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. ارقام پيشتاز (آهن-كارا) و فلات (آهن-ناكارا) در دو سطح آهن: 1/4 (كمبود آهن) و 10 (كفايت آهن) ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك كشت و نمونه‌برداري از برگ و ريشه گياهان در دو مرحله يك ماه پس از جوانه‌زني (رويشي) و 30 درصد سنبله‌دهي (زايشي) انجام شد. ميزان بيان نسبي ژن‌هاي مذكور در برگ و ريشه ارقام با استفاده از روش Real time PCR اندازه‌گيري شد. بر اساس نتايج تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين تيمارها، بيشترين ميزان افزايش بيان ژن كربونيك آنهيدراز در شرايط كمبود آهن در ريشه رقم آهن-ناكارا در مرحله رويشي مشاهده شد در حالي‌كه بيشترين افزايش بيان ژن‌هاي پراكسيداز و گلوتاتيون اس-ترنسفراز در شرايط كمبود آهن به‌‌ترتيب در برگ و ريشه رقم آهن-كارا در مرحله رويشي و زايشي مشاهده شد. بنابراين، افزايش بيان ژن‌هاي كدكننده آنزيم‌هاي پراكسيداز و گلوتاتيون اس-ترنسفراز در رقم آهن-كارا گندم نان نشان مي‌دهد كه اين ارقام از آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان به طور مؤثرتري براي مقابله با تنش كمبود آهن در خاك استفاده مي‌كند.