تأثير نوع و غلظت عوامل محرك بر ويژگي‌هاي بيوشيميايي و توليد متابوليت‌هاي ثانويۀ بافت كالوس گياه مورينگا (Moringa oleifera L.)

گياه مورينگا (Moringa oleifera L.)، گياهي دارويي است كه بسياري از تركيبات دارويي و متابوليت‌هاي ارزشمند ازجمله فلاونوئيدها را دارد. باتوجه‌به اهميت دارويي و درماني اين گياه، پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير محرك‌هايي مانند متيل جاسمونات، ساليسيليك‌اسيد و فنيل‌آلانين بر ويژگي‌هاي بيوشيميايي و توليد متابوليت‌هاي ثانويۀ بافت كالوس آن در شرايط درون‌شيشه انجام شد. نتايج نشان دادند غلظت‌هاي بيشتر ساليسيليك اسيد و متيل‌جاسمونات سبب افزايش معنادار ميزان فعاليت آنزيم پراكسيداز در كالوس‌هاي تيمار‌شده مي‌شود؛ همچنين كالوس‌هاي تيمارشده با متيل‌جاسمونات و فنيل‌آلانين در بيشتر غلظت‌ها و مدت زمان‌ها در مقايسه با تيمار شاهد به‌طور معنادار فعاليت آنزيم كاتالاز بيشتري نشان دادند. بيشترين مقدار فلاونوئيد (628/0 ميلي‌گرم‌بر‌گرم وزن كالوس) به محيط‌كشت حاوي 200 ميلي‌گرم‌در‌ليتر متيل‌جاسمونات براي زمان 96 ساعت تعلق داشت. از نظر مدت زمان تيمار، در بيشتر تيمارها ميزان توليد آنتوسيانين با افزايش مدت زمان استفاده از محرك‌ها افزايش يافت. بر اساس نتايج، افزايش غلظت ساليسيليك‌اسيد از 50 به 100 و 200 ميلي‌گرم‌در‌ليتر به‌ويژه براي مدت زمان 48 ساعت سبب افزايش ميزان توليد روتين در كالوس‌هاي گياه مورينگا شد. بيشترين ميزان كوئرستين (38/5 ميلي‌گرم‌بر‌گرم وزن تر كالوس) در محيط‌كشت حاوي 200 ميلي‌گرم‌در‌ليتر متيل‌جاسمونات به‌مدت 96 ساعت و بيشترين ميزان كمپفرول (45/3 ميلي‌گرم‌در‌گرم وزن تر كالوس) در محيط‌كشت حاوي 100 ميلي‌گرم‌در‌ليتر ساليسيليك‌اسيد به‌مدت 96 ساعت مشاهده شد.