بررسي تأثير حضور مقادير سمي نيكل و روي بر تغيير حساسيت، مقاومت و رشد گياه گلرنگ (رقم گلدشت) نسبت به تنش زيستي شته

تنش هاي زيستي و غير زيستي، سبب كاهش رشد و عملكرد در گياهان مي شوند. گياهان در دوره رشد خود، ممكن است تحت تأثير تنش‌هاي مختلف غيرزيستي از جمله فلزات سنگين، كمبود عناصر ضروري، افزايش برخي از عناصر و همچنين تنش‌هاي زيستي مانند حمله حشرات گياه خوار واقع شوند. در اين پژوهش، تأثير 300 ميكرومولار از فلزات نيكل و روي بر تغيير مقاومت و برخي فاكتورهاي رشدي و فيزيولوژيك گياه گلرنگ (رﻗﻢ ﮔﻠﺪﺷﺖ) در شرايط استاندارد گلخانه‌اي در حضور يا عدم حضور تنش زيستي شته گلرنگ بررسي شد. براي اين منظور، آزﻣﺎﯾشي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كامل تصادفي و ﺑﺎ 8 ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﻠﻮل ﻫﻮﮔﻠﻨﺪ (ﺷﺎﻫﺪ)، روي، نيكل و روي+ نيكل در دو شرايط داراي تيمار ﺷﺘﻪ يا ﺑﺪون ﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﺑﻠﻮك (ﺗﮑﺮار) اﻧﺠﺎم شد. فاكتورهاي رﺷﺪي ﮔﯿﺎه ﻣﺎﻧﻨﺪ ارتفاع گياه، ﺗﻌﺪاد ﺑﺮگ، سطح ﺑﺮگ، وزن ﺗﺮ رﯾﺸﻪ، وزن ﺗﺮ اﻧﺪام ﻫﻮاﯾﯽ و برخي فاكتورهاي فيزيولوژيك مانند محتواي آب نسبي، محتواي كلروفيل، محتواي كارتنوئيدها و درصد نشت يوني سنجش ﺷﺪند. نتايج پژوهش نشان داد كه؛ تأثير كاهشي سميت نيكل و تنش زيستي شته بر فاكتورهاي رشدي گياه معني‌دار بود. ﺑﺮ ﻫﻢ ﮐﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎر ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ و تنش زيستي ﺷﺘﻪ بر ارتفاع ساقه و تعداد برگ داراي اﺛﺮ معني‌دار بود كه نشان دهنده اثر توام سميت فلزات سنگين نيكل و روي همراه با تنش شته بر اين دو فاكتور رشد و افزايش حساسيت گياه بود. در مجموع نتايج اين پژوهش نشان دادند در صورتي گياه در شرايط غير تنش فلزات روي و نيكل و تغذيه مناسب قرار گيرد، عملكرد و مقاومت بيشتري در هنگام بروز تنش زيستي مانند حمله شته خواهد داشت و حضور مقادير سمي فلزات سنگين سبب حساسيت بيشتري در زمان حمله آفات و علف خواران مي شود.