تأثير نانو هيدروكسي آپاتيت بر شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و سيستم‌هاي آنتي اكسيداني آنزيمي و غير آنزيمي دو رقم انگور تحت تنش كادميم در خاك

آلودگي فلزات سنگين به علّت كاربرد بي‌رويه كودها وسموم شيميايي در محصولات كشاورزي رو به افزايش است. كاربرد نانوذرات مي تواند تاحد مطلوبي سبب كاهش آلودگي فلزات سنگين در خاك شود. پژوهش حاضر در بهار 1401 با هدف بررسي تأثير نانوذره هيدروكسي آپاتيت بر شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و كاهش تنش اكسايشي ناشي از تنش كادميم (100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك) در دو رقم انگور (بيدانه‌سفيد و پرلت) به صورت آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كامل تصادفي در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه ملاير انجام شد. پس از 60 روز از اعمال تنش كادميم و كاربرد نانوهيدروكسي آپاتيت (يك درصد وزني) در گلدان‌ها، نمونه‌هاي برگ جمع‌آوري و شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و فعاليت آنتي اكسيداني برگ اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان دادند كاربرد نانو هيدروكسي آپاتيت در هر دو رقم سبب افزايش محتواي نسبي آب، كلروفيل، فسفر و افزايش فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، گاياكول‌پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز برگ شد، ولي به كاهش ميزان نشت يوني منجر شد. در گياهان تحت تنش كادميم بيشترين محتواي كلروفيل مربوط به رقم بيدانه سفيد تيمار شده با تركيب نانو هيدروكسي آپاتيت مشاهده شد كه در مقايسه با تاك‌هاي شاهد تحت تنش كادميم تا 10.88 درصد بيشتر بود. بيشترين محتواي آب در تاك‌هاي تحت تنش كادميم مربوط به تيمار نانو هيدروكسي آپاتيت در رقم بيدانه سفيد بود كه در مقايسه با تاك‌هاي شاهد تحت تنش كادميم 4.09 درصد بيشتر بود. افزايش مقدار آنزيم آسكوربات پراكسيداز در رقم بيدانه سفيد در نمونه‌هاي تحت تنش كادميم 15.71 درصد و در رقم پرلت 13.04 درصد مشاهده شد. بر اساس نتايج اين پژوهش، كاربرد نانو هيدروكسي آپاتيت در خاك تا حدي مي‌تواند به‌عنوان يك راهكار مفيد، براي كنترل كادميم در خاك هاي مناطق آلوده به اين فلز سنگين در نظر گرفته شود.