تأثير ملاتونين و سروتونين بر فاكتورهاي فتوسنتزي در دو رقم گياه كلزا تحت تأثير تنش فلز سنگين سرب

تجمع فلزات سنگين در خاك به واسطه فعاليت هاي انساني يكي از مشكلات اكولوژيكي مهم در جهان است. از سوي ديگر، استفاده از تنظيم كننده هاي رشد گياهي مانند ملاتونين و سروتونين از جمله راهكارهايي هستند كه به كاهش تجمع فلزات سنگين در گياهان و بهبود تحمّل آن ها كمك مي كند. بر اين اساس آزمايش گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي در سه سطح فلز سنگين سرب (صفر، 2000 و 4000 ميلي گرم بر ليتر) و محلول پاشي تنظيم كننده هاي ملاتونين و سروتونين در غلظت 100 ميكرومولار به صورت جداگانه در دو رقمRGS00s  و دلگان گياه كلزا در چهار تكرار انجام شد. نتايج نشان دادند تنش فلز سنگين اثر كاهشي بر شاخص هاي وزن تر و خشك اندام هوايي، رنگيزه هاي فتوسنتزي (كلروفيل a، كلروفيل b و كاروتنوئيد)، تبادلات گازي (فتوسنتز خالص، تعرق، هدايت روزنه اي، CO2 دروني) در هردو رقم دارد. به طوري كه بيش ترين مقدار در تيمار شاهد و كم ترين مقدار در تنش شديد سرب مشاهده شد. همچنين با افزايش تنش فلز سنگين سرب مقدار فلورسانس حداكثر (Fm)، حداكثر كارايي كوانتومي فتوسيستم  II(Fv/Fm) و Fv/F0 و ساير فاكتورهاي فلورسانس در هر دو رقم كلزا كاهش و مقدار فلورسانس حداقل (F0) و F0/Fm  افزايش يافت. استفاده خارجي سروتونين و ملاتونين در هر دو تنش متوسط و شديد تأثير بهبوددهندگي بر بيشتر فاكتورهاي سنجش شده داشت. با توجه به نتايج حاصل از اين پژوهش مي‌توان بيان كرد رقم دلگان به تنش سرب در مقايسه با رقم RGS00s حساس تر است و همچنين استفاده از ملاتونين و سروتونين، مي تواند سبب بهبود فاكتورهاي رشدي و فتوسنتزي و ايجاد مقاومت در گياه كلزا در برابر تنش فلز سنگين سرب شود.