كشت بساك ارقام خيار (Cucumis sativus L.) گلخانه‌اي جهت القاي كالوس

هدف: هدف اين تحقيق، اثر مختلف تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي و همچنين محيط كشت MS روي صفات وزن كالوس، درصد كالوس‌زايي و جنين‌زايي در كشت بساك دو رقم خيار سينا و نگين (Cucumis sativus L.)، مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. در آزمايش القاي كالوس، فاكتورها شامل دو رقم خيار (سينا و نگين)، تركيب غلظت‌هاي مختلف BAP (0، 0.7، 0.9و 1.1 ميلي‌گرم در ليتر) و 2,4-D (0، 0.75، 1 و 1.25 ميلي‌گرم در ليتر) بود.نتايج: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﮐﺸﺖ ﺑﺴﺎك و اﻟﻘﺎي ﮐﺎﻟﻮس ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري بين دو ژﻧﻮﺗﯿﭗ وﺟﻮد دارد. بساك‌هاي كشت شده در محيط پايه MS و محيط‌هاي تهيه شده با غلظت‌هاي مختلف BAP پاسخي نشان ندادند و بعد از يك ماه از كشت از بين رفتند. بيشترين درصد كالوس‌زايي در هر دو رقم فاقد اختلاف معني‌دار بودند. با بررسي اثر متقابل رقم، اكسين و سيتوكنين مشخص شد كه بيشترين درصد كالوس‌زايي 100% در هر دو رقم در محيط‌ها با تركيب BAP (0.7 و 0.9 ميلي‌گرم در ليتر) با 2,4-D (0.75، 1 و1.25 ميلي‌گرم در ليتر) و در رقم سينا BAP (1.1 ميلي‌گرم در ليتر) با 2,4-D (0.75، 1 و1.25 ميلي‌گرم در ليتر) بوده است. وليكن كمترين درصد كالوس‌زايي در رقم نگين در حضور هورمون 2,4-D با غلظت 1 ميلي‌گرم در ليتر با ميانگين 33.333 درصد مشاهده شد. نتيجه‌گيري: به‌طور كلي استفاده از تنظيم‌كننده رشد  BAPو 2,4-D در محيط كشت  MSباعث القاي كالوس در كشت بساك هر دو رقم خيار شد.