بازخواني جداريه محمود درويش از چشم انداز رئاليسم جادويي

رئاليسم جادويي به دليل فقدان مانيفست، در تفهيم معنا و ساختار خود دچار چالش گفتماني با ديگر جريانها گشته است. علي‌رغم خاستگاه آن در هنر بصري و نقاشي، با شهرتِ صدسال تنهايي ماركز، عمدتاً در سنت رمان به كار گرفته شد. پژوهشهاي اندكي به مطالعه آن در منظومه‌هاي روايي از جمله شعر معاصر پرداخته اند. «جداريه» محمود درويش، حاصل زندگي شخصي و فعاليت‌هاي ادبي او بعد از جراحي قلب و گونه‌اي وصيت‌نامه تاريخي براي فلسطين است. هدف پژوهش توصيف مؤلفه‌هاي رئاليسم جادويي در جداريه و تبيين كاركرد مؤلفه‌هاي ساختاري و معنايي آن است؛ از اين رهگذر قابليت تحليل منظومه‌هاي روايي از چشم‌انداز رئاليسم جادويي نيز توجيه مي‌شود. روش پژوهش، توصيفي تحليلي و تحليل محتواي داده‌هاي كيفي طي مطالعه منابع كتابخانه‌اي با رويكرد درون‌متني است. نتايج نشان مي‌دهد درويش كوشيده است با تكنيكهايي چون استحاله راوي، سفر در فرا‌زمان و فرا‌مكان، ايجاد ابهام و ترديد به واسطه تضادها، بسترسازي واقعيت آميخته به خيال و جادو، فراخواني اساطير، نمادها، شخصيتهاي ديني و ادبي، زاويه ديد تخطي كننده و آشنايي زدايي براي برساختن واقعيتِ تاريخ و فرهنگ فلسطين به كاركردهاي معنايي در بستر پارادوكسيكالِ نوستالژي و آرمان‌گرايي رهنمون شود.