بررسي اثربخشي مداخلۀ مبتني بر تصميم بر تبعيت از درمان بيماران دوقطبي نوع II

مقدمه: مداخلات مبتني بر تصميم، ابزارهايي به نام تصميم‌ياردارند كه رسيدن به تصميم درماني مشترك (بين پزشك، بيمار وخانواده) را تسهيل مي‌كنند. تصميم‌يارها در قالب‌هاي مختلف (مانند كتابچه، وب‌سايت و ...) ارائه مي‌شوند. كتابچه «چگونه تصميمات درماني مناسب بگيريم؟» ابزاري است كه مي‌تواند به بيماران دوقطبي نوع II كمك كند تا بين گزينه‌هاي درمان دارويي و روان‌شناختي دست به انتخاب بزنند و با توجه به اهداف و ارزش‌هاي خود به تصميم درماني برسند. اين پژوهش با هدف تعيين اثربخشي كتابچۀ مذكور بر تبعيت از درمان بيماران دوقطبي نوع II انجام شد.روش: بررسي پيش رو از نوع پژوهش‌هاي  نيمه‌آزمايشي (طرح پيش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه) بوده و جامعۀ آماري متشكل از تمامي زنان و مردان مبتلا به اختلال دوقطبي نوع II در شهر اصفهان در سال‌هاي 1401 1402 بود. با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس، ۳۰ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفي به دو گروه ۱۵ نفري (آزمايش و كنترل) تقسيم شدند. شركت‌كنندگان به پرسش‌نامۀ تبعيت از درمان در بيماري‌هاي مزمن مدانلو پاسخ دادند. پروتكل مداخلۀ مبتني بر تصميم‌، بر اساس كتابچۀ مذكور در چهار جلسه (45 دقيقه) براي بيماران گروه آزمايش اجرا شد. بنابراين، پزشك و روانشناس با توجه به ترجيحات بيمار و مشاركت فعالانۀ وي، درمان دارويي و روان‌شناختي را شروع كردند؛ درحالي‌كه اعضاي گروه گواه با تصميمات درماني گرفته‌شده توسط پزشك يا روان‌شناس خود، روند درمان را آغاز كرده و ادامه دادند. پس از دو ماه از گروه آزمايش و گواه پس‌آزمون گرفته شد. در نهايت داده‌ها از طريق تحليل كواريانس چندمتغيره مورد تفسير قرار گرفت.نتايج: يافته‌ها نشان داد، با تعديل نمرات پيش‌آزمون، بين گروه‌هاي آزمايش و كنترل در مرحله پس‌آزمون در زير مقياس‌هاي «اهتمام‌، مشاركت، چسبيدن به درمان و تعهد به درمان» تفاوت معناداري وجود دارد. بنابراين، مداخله مبتني بر تصميم به ترتيب با مجذور اتاي  0.35،  24/ 0،  0.30 و 0.64 بر بهبود مؤلفه‌هاي تبعيت از درمان  شامل «اهتمام، مشاركت ، چسبيدن به درمان و تعهد به درمان» مؤثر است.بحث و نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين مطالعه، مي‌توان نتيجه گرفت كه مداخلۀ مبتني بر تصميم بر اساس كتابچۀ چگونه تصميمات درماني مناسب بگيريم؟ گزينۀ مناسبي براي بهبود و افزايش تبعيت از درمان در بيماران دوقطبي نوع II است.