طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه و ابعاد علائم وسواس در نوجوانان: نقش تعديلگر جنسيت

مقدمه: علائم وسواس، به عنوان يكي از مسائل عمده در سلامت روان نوجوانان، تحت تأثير طرحواره هاي ناسازگار اوليه ايجاد مي شود. با اين حال، تفاوت اين سازوكار در نوجوانان دختر و پسر به خوبي شناسايي نشده است؛ بنابراين، هدف پژوهش حاضر بررسي ارتباط طرحواره هاي ناسازگار اوليه وابعاد علائم وسواس در نوجوانان با نقش تعديلگر جنسيت بود.روش: برمبناي يك طرح همبستگي، 300 دانش آموزان دختر و پسر مشغول به تحصيل در شهر اصفهان در سال 1401 1400 با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند و به پرسشنامه طرحواره ه اي ناسازگار اوليه يانگ  و سياهه وسواس فكري عملي مادزلي پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري همبستگي پيرسون، Z فيشر و رگرسيون چندگانه با نرم‌افزار SPSS 26  مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت.نتايج: نتايج آزمون همبستگي نشان داد بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و ابعاد علائم وسواس در نوجوانان رابطه وجود دارد. همچنين نتايج آزمون Z فيشر نشان داد جنسيت قادر است روابط بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و ابعاد علائم وسواس را تعديل كند؛ نتايج تحليل رگرسيون نيز نشان داد طرحواره هاي ناسازگار اوليه نقش بيشتري در تبيين نمره كلي وسواس نوجوانان پسر نسبت به نوجوانان دختر دارد. علاوه بر اين، طرحواره آسيب پذيري در نوجوانان پسر بهترين پيش بين نمره كل وسواس است در حالي كه در نوجوانان دختر، بهترين پيش بين نمره كل وسواس، طرحواره وابستگي است.بحث و نتيجه گيري: به طور كلي نتايج اين پژوهش، علاوه بر حمايت از نقش طرحواره ها در علائم وسواس نوجوانان، نقش تعديل كننده جنسيت را در ارتباط بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و ابعاد علائم وسواس نوجوانان نشان داد. نتايج اين پژوهش مي تواند به استفاده از تدابير درماني متفاوت براي ابعاد مختلف وسواس در دختران و پسران، به منظور دستيابي به اثرات درماني بالاتر، توسط درمانگران حوزه وسواس كمك كند.