مطالعه گرده‌شناختي برخي از گونه‌هاي ايراني جنس گل فراموشم‌مكن

جنس گل فراموشم‌مكن، در بيشتر مناطق معتدل هر دو نيم‌كره پراكنش داشته و برخي از گونه‌هاي آن به عنوان گياه زينتي به كار گرفته مي‌شوند. جهت روشن نمودن روابط آرايه‌شناسي گونه‌هاي اين جنس، دانه‌هاي گرده 14 گونه به كمك ميكروسكوپ نوري (LM) و الكتروني نگاره (SEM) مورد بررسي قرار گرفتند. سي و يك ويژگي نظير اندازه گرده‌ها، شكل و تزيينات سطحي، نوع دريچه و تعداد و اندازه آن‌ها مورد بررسي قرار گرفتند و با كمك نرم‌افزارهاي Past و IQ-TREE آناليز و درخت‌هاي تبارشناختي آن ترسيم گرديد. در نتيجه مشخص شد كه گونه‌هايي نظير Myosotis ramosissima و M. diminuta با M. lithospermifolia 1 و M. sparsiflira قرابت داشته و در يك خوشه قرار مي‌گيرند. همچنين، در دو گونه M. lithospermifolia 1 و M. minutiflora دي‌مورفيسم در شكل دانه‌هاي گرده تشخيص داده شد. آناليز PCA و Clustering صفات گرده‌شناسي در خوشه‌بندي گونه‌هاي مطالعه شده با يكديگر منطبق بوده و يكديگر را تاييد نمود. صفات طول محور قطبي در نماي استوايي با ميكروسكوپ نوري، صفت قطر نماي استوايي يا قطبي با ميكروسكوپ نوري، نسبت طول محور قطبي به محور استوايي شيارهاي كاذب و صفت وجود اجسام مثلثي موجود در سر قطبي دانه‌هاي گرده، جهت خوشه‌بندي گروهي از آرايه‌ها در يك خوشه با ارزش بوده و همچنين ساختار دانه‌هاي گرده گونه‌هاي M. lithospermifolia, M. sparsiflora, Myosotis sp., M. diminuta, M. propinqua, M. olympica و M. anomala براي نخستين بار از اين جنس منتشر مي‌گردد. كليد شناسايي گونه‌ها براساس صفات دانه گرده نيز ارايه شده است. همچنين، چندتايي  بودن دانه‌هاي گرده براي نخستين بار از گاوزبانيان در شكل تنوع دانه‌هاي گرده گونه M. lithospermifolia 1 گزارش مي‌شود.