بررسي ميزان دقت داده‌هاي حاصل از عمق‌ياب چندپرتوي و تك‌پرتوي به همراه مدلسازي اختلاف داده‌ها (مورد مطالعه: بندر بوشهر)

عمق‌يابي بنادر و درياها و تهيه نقشه‌هاي دقيق بستر آبراهه‌ها به دليل نقش آن در ايمني دريانوردي و شناسايي مناطق دريايي از اهميت بسزايي برخوردار است. به‌كارگيري عمق‌ياب چندپرتويي به جاي عمق‌ياب تك پرتويي در عمليات عمق‌يابي باعث ژرفاسنجي سراسري بستر دريا در نقشه‌هاي آبنگاري، افزايش كيفيت و كاهش زمان برداشت داده مي‌شود. در عمق‌يابي چند پرتويي، در لبه‌هاي هر نوار يا گذر برداشت، عمق‌يابي نهايي از خطاهاي ناشي از پيچيدگي سنجنده‌هاي مورد استفاده، تاثير مي‌پذيرد. از اين رو، مدل‌سازي و مقايسه برداشت‌هاي عمق‌يابي با سنجنده‌هاي متفاوت به بهبود كيفيت و دقت داده‌ها و بهينه سازي حجم داده ‌ها منجر مي‌گردد. در اين پژوهش به منظور بررسي ميزان اختلاف داده حاصل از سنجنده هاي تك پرتوي در مقايسه با داده حاصل از سنجنده چند پرتوي، در مرحله اول داده‌هاي عمق‌يابي حاصل از عمق‌ياب چند پرتويي بندر بوشهر پس از پردازش، اعمال تصحيحات لازم و رفع خطاهاي شناخته شده از جمله خطاي انكسار صوت در آب و خطاهاي ناشي از دوران شناور و عدم تطابق محور‌ها، به وسيله‌ي روش مرتب سازي ميانگين، در مدل‌سازي رياضياتي مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در مرحله دوم عمق نقاط كنترلي موجود كه داده‌هاي حاصل از عمق‌ياب تك پرتويي هستند، بر روي اين صفحات مدل، درونيابي شده و مقاديري براي اين اعماق برآورد شده است. در مرحله‌ي سوم اين برآوردها با استفاده از معيارهاي آماري با يكديگر مقايسه شده است و اختلافات عمق‌يابي دو سنجنده تك پرتويي و چند پرتويي مقايسه شده است. نتيجه نشان داد كه بطور ميانگين اختلاف عمق بين دو سنجنده تك پرتويي و چند پرتويي برابر 0.03 متر، انحراف معيار 0.08 متر با فاصله اطمينان 98 درصد و جذر ميانگين مربع خطاهاي 0.21 متر است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه دقت عمليات عمق يابي چند پرتويي با توجه با تجهيزات بكار رفته در چارچوب استاندارهاي ملي و استاندارد 44-S سازمان بين المللي هيدروگرافي با مرتبه ويژه قرار گرفته است. از طرف ديگر با توجه به اين‌كه زمان انجام عمليات ميداني در به‌كارگيري سنجنده چندپرتويي بسيار كم‎‌تر از سنجنده تك پرتويي است، در نهايت به‌كارگيري سنجنده چند پرتويي به كاهش هزينه‌هاي عمراني، پوشش بيشتر هيدروگرافي از بستر و دستيابي به دقت بالاتر مي‌انجامد.