شناسايي دانش بومي بهره برداري از محصولات فرعي جنگل ‌نشينان شهرستان راميان

دستيابي به تجربيات و اطلاعات نهفته كه نزد خبرگان و سالخوردگان مناطق عشايري و روستايي است، يكي از راه هاي بازيابي سنت هايي مي باشد كه به صورت غيرمكتوب و درخطر نابودي هستند. هدف از اين مطالعه، شناسايي دانش بومي پيرامون درختان مورداستفاده توسط بهره برداران حاشيه جنگل و جمع آوري اطلاعات در خصوص اندام هاي دارويي، خوراكي و صنعتي كه در زمره محصولات فرعي جنگل (محصولاتي غير از چوب) قرار مي گيرند، مي باشد. ثبت اطلاعات به صورت گفتگو به هر دو شيوه مصاحبه در محل زندگي بوميان و مشاهده مشاركتي در محل رويشگاه درختان انجام شد. هم زمان با مشاهده مشاركتي، از طريق پيمايش صحرايي، نمونه هاي هرباريومي از اندام هاي قابل برداشت درختان جمع آوري گرديد و بر اساس منابع معتبر شناسايي شدند. براي هر درخت نام محلي، اندام مورداستفاده، خواص دارويي و نحوه استفاده آنها ثبت گرديد. در اين تحقيق 10 گونه درختي كه افراد بومي نسبت به آنها شناخت و استفاده بيشتري داشتند و به عبارتي تعداد نقل قول از آنها نسبت به ساير درختان بيشتر بوده است، انتخاب گرديد. نتايج تحقيق حاضر گوياي آن است كه تمام درختان انتخاب شده، استفاده صنعتي داشته و از بين 10 گونه منتخب، 5 گونه درختي استفاده خوراكي و داروئي دارند. واژه هاي بيان شده در زبان و دانش بوميان براي اجزاي درخت و ابزارآلات ساخته شده از آنها، كاملاً نامكتوب و روايي هستند و با توجه به كاربردي كه هر بخش دارد، نام گذاري شده اند. مردم محلي به فرم رويشي، مكان هاي رويش درختان، خواص و شيوه استفاده از اندام هاي درختان به عنوان خوراك، دارو، ابزار و سرپناه و همچنين نحوه بهره برداري از محصولات فرعي جنگل آگاهي داشته و از آن در زندگي خود بهره مي جويند.