مطالعه اي بر دانش بومي كشت، ريسندگي و بافندگي سنّتي پنبه مقدّس

ريسندگي و بافندگي سنّتي در پي اغناي نيازهاي اقليمي، مادي و معنوي اقوام مختلف شكل گرفته است. عموماً منابع طبيعي هر منطقه به عنوان مواد اوليه بوم‌آورد اولين گزينه جهت توليد دست‌بافته‌ها انتخاب مي‌شوند. پژوهش پيش‌رو، به معرفي يك منبع گياهي ارزشمند با نام «پنبه ملّه» كه در ناحيه خُوسفِ خراسان جنوبي احيا و بازكشت شده است، مي‌پردازد. پنبه مَلّه نوعي پنبه قهوه‌اي رنگ و نرم و لطيف است كه به دليل خاصيت گرمابخشي در موسم سرما از سوي ساكنان محلّي «خوش‌يُمن و مقدّس» شمرده مي‌شود. هدف اين نوشتار حفظ ميراث فرهنگي ناملموس «شيوه كشت، ريسندگي و بافندگي سنّتي پنبه مَلّه» است. مهمترين پرسش اين پژوهش آنست كه چه تفاوت ساختاري مابين پنبه ملّه و سفيد وجود دارد؟ جهت يافتن پاسخي شايسته به پرسش مذكور از آناليزهاي متداول شناسايي FTIR و XRD استفاده شده است. روش پژوهش نيز به شيوه مطالعات ميداني، مصاحبه با افراد خبره و گردآوري اطلاعات بر اساس كتب و مستندات كتابخانه‌اي است. نتايج نشان مي‌دهند كه شيوه كشت پنبه ملّه مشابه پنبه سفيد است، اما به دليل داشتن درصد الياف كوتاه بيشتر امكان ريسندگي و بافندگي آن به روش كاملاً دستي و سنّتي امكانپذير است.