ارائۀ الگوي پيشنهادي براي اختلالات روان‌شناختي مبتني بر مفاهيم قرآني

سابقه و هدف: مشخص‌كردن حدود و ثغور اختلالات رواني هميشه يكي از چالش‌برانگيز‌ترين مباحث علم روان‌شناسي بوده است. مكاتب مختلف روان‌شناسي و انجمن‌هاي تخصصي در حوزۀ آن به تبيين و طبقه‌بندي اختلالات پرداخته‌اند. با وجود چالش‌هايي كه در مسير تعريف و طبقه‌بندي اختلالات وجود دارد، پرداختن به آن از طريق استناد به منبعي وحياني و متقن يعني قرآن كريم ضروري به نظر مي‌رسد. هدف از اين پژوهش ارائۀ الگويي پيشنهادي براي اختلالات روان‌شناختي از منظر قرآن كريم بوده است.روش كار: روش اين مطالعه از نوع كيفي است. در مطالعۀ حاضر متن هدف، كه براي به‌دست‌آوردن موضوعي خاص يعني تعريف اختلالات رواني و الگوي آن تحليل و بررسي شده، قرآن كريم است. در پژوهش پيش رو از سه روش اصلي تدبر قرآن به قرآن، تدبر سوره‌اي و تحليل كلمه‌اي استفاده شده است. مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند.يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهد كه اختلالات رواني از منظر قرآن فرايندهاي معيوبي است كه در نتيجۀ تأثير القائات منفي بيروني بر اجزاي ساختار وجودي انسان نظير ادراك و باور، توجه، ايمان، دارايي‌ها و توانمندي‌ها و بروزات ايجاد مي‌شود و در هر كدام از اين پنج حوزه مختصات به‌خصوصي دارد.نتيجه‌گيري: تعريف اختلال از منظر قرآن و طبقه‌بندي آن نسبت به تعريف‌ها و طبقه‌بندي‌هاي موجود ارجحيت‌هايي دارد؛ براي مثال استفاده از روشي اصولي و علمي براي استخراج الگو، تبيين مفهومي زيربنايي با اولويت بالاي پژوهشي، جامع‌بودن تعريف و طبقه‌بندي نسبت به تعاريفي كه صرفاً بر احساس مشكل از سوي خود فرد تأكيد مي‌كند، ساختاري و آسيب‌‌شناسانه‌ بودن تعريف در برابر نشانه‌محوري در برخي از نظريه‌ها و اتكا به فلسفۀ وحياني كه اتقان بيشتري نسبت به ديگر فلسفه‌هاي زيربنايي دارد.