فهم دولت پاتريمونيال وگفتمان انتقادي شعراي مشروطه با تأكيد بر روش جستاري اسپريگنز

انقلاب مشروطة ايران را مي‌توان به مثابه آغازگاه انديشه‌اي براي پايان حكومت‌هاي استبدادي سنّتي تلقّي نمود. صرف‌نظر از موفقيت‌آميز بودن يا نبودن مشروطه، مسئله‌اي كه حائز اهمّيّت است، گفتمان انتقادي طيف‌هايي است كه به نحوي تهييج‌گر و به نوعي ايدئولوگ‌هاي مشروطه‌خواهان بوده‌اند. در اين ميان مي‌توان روشنفكران، بازاريان، روحانيت، نويسندگان، شعرا را ذكر نمود. آنان ضمن انتقاد از پاتريمونياليسم دولت حاكم، در خلال انديشه‌هاي خود، براي رهايي و آزادي كشور و نيز ترسيم آينده روشن كشور تلاش‌هاي فراواني نمودند. به همين سبب، نويسندگان در مقالةكنوني با بهره‌گيري ازروش جستاري اسپريگنز مساعي خود را معطوف به بررسي دولت پاتريمونيال عهد مشروطه و در ادامه تبيين گفتمان انتقادي سه تن از شعراي اين عصر يعني اديب‌الممالك فراهاني، وحيد دستگردي و ملك‌الشعراي بهار نموده‌اند. بر اين اساس، در مرحلة اول يا مشاهده و شناسايي مشكل به تعبير اين سه شاعر دولت استبدادي و پاتريمونيال حاكم بر جامعة ايران مي‌باشد. در مرحلة دوّم يا ريشه‌يابي مشكل، عدم تحقق وحدت در جامعة ايران و حضور نيروهاي بيگانه در كشور مطرح مي‌گردد. در مرحلة سوّم يا ترسيم نظم آرماني، سه مفهوم آزادي، عدالت و وطن‌پرستي ايده‌آليسم سه شاعر مذكور مي‌باشد. سرانجام در مرحلة چهارم يا طرح راه‌‌‌‌حل و درمان، سه شاعر به مسألة مشروطه‌خواهي و پارلمان (مجلس) تأكيد مي‌نمايند.