مكان‌ يابي‌‏QTLهاي كنترل‌كننده نشاسته و فيبر شوينده خنثي دانه در گندم دوروم

در بين غلات گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum) پس از گندم نان يكي از مهم‌ترين منابع پروتئين و انرژي است و در اكثر كشورهاي جهان نقش عمده‌اي در تغذيه انسان دارد. در اين تحقيق به منظور شناسايي و مكان‌يابي جايگاه‌هاي ژني كنترل كننده صفات كيفي نشاسته و فيبر شوينده خنثي دانه در گندم دوروم، 118 لاين اينبرد نوتركيب گندم دوروم حاصل از تلاقي بين ژنوتيپ بومي ايران -249 با منشاء كرمانشاه و رقم بومي زردك به همراه والدين در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي دو سال زراعي (1392-1393، 1393-1394) تحت شرايط ديم در مركز تحقيقات آچيراله ارزيابي شدند. براي شناسايي مناطق ژنومي كه تاثير قابل توجهي بر صفات مورد مطالعه داشتند، تجزيه QTL با استفاده از روش مكان‌يابي فاصله‌اي مركب فراگير انجام شد. براي دو صفت اندازه گيري شده محتوي نشاسته دانه و فيبر شوينده خنثي در مجموع شش QTL شناسايي شد. براي صفت محتوي نشاسته دانه سه QTL بر روي كروموزوم‌ 7A و يك QTL بر روي كروموزوم 4B شناسايي شد. براي صفت فيبر شوينده خنثي يك QTL بر روي كروموزوم‌ 6B و يك QTL بر روي كروموزوم 7A مكان‌يابي شد. شناسايي و مكان‌يابي QTLهاي كنترل كننده صفات مرتبط با خصوصيات كيفي دانه مي‌تواند فرصتي را براي بهبود اين صفات از طريق انتخاب به كمك نشانگر فراهم كند. نتايج حاصل QTLهايي با پتانسيل اصلاحي بالا همراه با نشانگرهاي مرتبطي كه براي مكان‌يابي دقيق و به‌نژادي مولكولي مفيد مي‌باشند ارائه مي‌نمايند.