ارزيابي تأثير باكتري ‌هاي Azospirillum lipoferum‎‏، A. brasilense‏ و ‏Bacillus subtilis‏ بر ‏شاخص ‌هاي رويشي و فيزيولوژيكي ‏Lactuca sativa L.‎‏ و كنترل زيستي شبه‌قارچ ‏Pythium ultimum

باكتري‌هاي محرك رشد يا پروبيوتيك گياه، بخش مؤثري از كشاورزي زيست سازگار و پايدارنـد. در اين تحقيق، تغييرات برخي شاخص‌‌هاي رويشـي و فيزيولوژيكـي گياه كاهو و كنترل زيستي عامل بيماري مرگ گياهچه (P. ultimum)، تحت تيمار با دو سويه باكتري محرك رشد (lipoferum A. و A. brasilense) و سويه B. subtilis) ) و دو موتانت شمارههاي چهارصدونوزده و شش‌صد (B. subtilis حاصل از پرتوتابي با پرتو گاما به عنوان سويه‌هاي بيوكنترلي، در شرايط گلخانهاي در قالب طرح كاملاً تصادفي بررسي شد. نتايج تحقيق نشان داد كليه شاخص‌هاي رويشي و فيزيولوژيك كاهو در اثر تيمار با باكتري‌ها A. (lipoferum, A.brasilense, Bacillus subtilis) در سطح 5% تفاوت معني‌داري با شاهد داشتند. در تيمارهاي آلوده باP. ultimum ، شا‌خص‌هاي درصد بوته ميري و شدت بروز بيماري در اثر تيمار با موتانت‌هايB. subtilis كاهش معني‌داري يافت؛ اما سويه‌هاي Azospirillum ازنظر بيوكنترلي مؤثر نبودند. مقايسه شاخص‌هاي فيزيولوژيك در گياهان آلوده به بيمـارگر نشان داد آنزيم‌هاي پراكسيـداز، پلي‌فنل‌اكسيـداز و پروليـن در اثر تيمار با موتانت‌هايB. subtilis افزايش و مالون‌دي‌آلدئيد كاهش داشته است. درمجموع، القاء جهش با پرتوي گاما در باكتريB. subtilis به‌دليل بهبود فعاليت آنتاگونيستي، توانسته بدون تأثير نامطلوب بر رشد و فيـزيولوژي گياه كاهو، به بهبود توانايـي بيـوكنترل موتانت‌هايB. subtilis كمك كند؛ به ‌شرطي‌ كه كارايي اين موتانت‌ها در بيوكنترل شبه‌قارچ P. ultimum و القاء شا‌خص‌هاي فيزيولوژيك مرتبط با مقاومت در گياه كاهو بالاتراز Azospirillum باشد.