اثر علف‌كش‌‌ پيش مخلوط ام سي‌‌پي‌آ+ فلوراسولام در كنترل علف‌هاي‌هرز پهن‌برگ و عملكرد گندم (Triticum aestivum L.) مزارع استان فارس

سابقه و هدف: علف‌هاي‌هرز يكي از مهمترين عوامل محدودكننده توليد گياهان زراعي هستند؛ كه از طريق رقابت سهم عمده‌اي در بروز خسارت و افت عملكرد محصولات زراعي دارند. مقدار خسارت علف‌هاي‌هرز در مزارع گندم ايران 25 تا 30 درصد گزارش شده است. در حال حاضر كنترل شيميايي يكي از مهمترين روش مهار علف‌هاي‌هرز در گندم به شمار مي‌رود. همچنين، كاربرد علف‌كش‌هاي پيش مخلوط يكي از راهكارهاي افزايش طيف كنترل علف‌هاي‌هرز مي باشد. اين آزمايش با هدف بررسي كارايي علف‌كش‌ پيش مخلوط ام‌سي‌پي‌آ+ فلوراسولام در كنترل علف‌هاي‌هرز پهن برگ گندم انجام شد.مواد و روشها: اين آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 14 تيمار و 4 تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي حسن آباد داراب (فارس)، در سال زراعي 1402 1401 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل كاربرد ام‌سي‌پي‌آ +فلوراسولام (42 درصد، WP) در مقادير 300، 400، 500، 600، 700 و 800 گرم در هكتار ماده تجارتي، فلوراسولام (فلوركس 10 درصد، WP) به مقدار 85 گرم در هكتار، تو، فور دي+ ام‌سي‌پي‌آ (يو46 كمبي فلوئيد 67.5 درصد، SL) به مقدار 2 ليتر در هكتار، بروموكسينيل+ تو، فور دي (بوكتريل يونيورسال 56 درصد، EC) به مقدار 1.5 ليتر در هكتار، بروموكسينيل+ ام‌سي‌پي‌آ (برومايسيد ام آ 40 درصد، EC) به مقدار 1.5 ليتر در هكتار، بنتازون+ ديكلوپروپ (بازاگران دي‌پي 6/%56 درصد، SL) به مقدار 2 ليتر در هكتار، پنديمتالين (فيست سوپر، 45.6 درصد، CS) به مقدار 4 ليتر در هكتار، پروسولفوكارب (باكسر 80 درصد، EC) به مقدار 4 ليتر در هكتار و شاهد وجين دستي علف‌هاي‌هرز بود. كرت‌هاي آزمايش به دو بخش سم‌پاشي نشده (شاهد) و شده (تيمار) تقسيم شد. علف‌كش‌‌هاي پنديمتالين و پروسولفوكارب به صورت پيش‌رويشي و ساير تيمارهاي علف‌كش‌ در مرحله پنجه‌دهي گندم كه علف‌هاي‌هرز تا 5 برگي بودند اعمال گرديد. هر كرت آزمايشي داراي 8 خط كاشت در ابعاد 1.5 × 10 متر مربع با تراكم 400 بوته در متر مربع تهيه شد. سم‌پاشي با سمپاش پشتي فشار ثابت مجهز به نازل بادبزني (8002)، با فشار دو بار و حجم پاشش 300 ليتر در هكتار در انجام شد. صفات اندازگيري شده شامل تعيين تراكم، وزن خشك و درصد كنترل گونه‌هاي علف‌هاي‌هرز، عملكرد دانه و اجزاء عملكرد بود. محاسبات آماري با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه 9.3) و مقايسه ميانگين با آزمون حداقل تفاوت معني‌دار (LSD) در سطح پنج درصد انجام شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه تيمارهاي علف‌كش‌ تراكم و وزن خشك گونه‌هاي علف‌هرز يونجه زرد (Melilotus officinalis)، گلرنگ وحشي (Carthamus oxyacanthus)، شير تيغك (Sonchus oleraceus)، خردل كاذب (Hirschfeldia incana)، گل‌گندم (Centaurea iberica) را به‌طور معني‌دار كاهش داد و تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و عملكرد دانه گندم به‌طور معني‌داري افزايش يافت. همچنين، با افزايش مقدار كاربرد علف‌كش‌ ام‌سي‌پي‌آ+ فلوراسولام كارايي كنترل علف‌هاي‌هرز افزايش يافت. بهترين مقدار كاربرد علف‌كش‌ ام‌سي‌پي‌آ+ فلوراسولام از 800 گرم در هكتار حاصل شد. اين تيمار وزن خشك يونجه زرد، گلرنگ وحشي، شير تيغك، خردل كاذب و گل گندم به ترتيب 91، 95، 92، 100، 95 و 95 درصد كاهش دهد و عملكرد دانه (7.29 تن در هكتار) 29 درصد نسبت به شاهد بدون كنترل افزايش دهد. نتيجه گيري: بر اساس نتايج آزمايش، كارايي علف‌كش پيش مخلوط ام‌سي‌پي‌آ+ فلوراسولام در كنترل علف‌هاي‌هرز يونجه‌زرد، گلرنگ وحشي، شير‌تيغك، خردل‌كاذب و گل‌گندم در مقايسه با كاربرد تكي فلوراسولام به‌طور معني‌دار افزايش يافت. همچنين، كارايي اين علف‌كش در كنترل علف‌هاي‌هرز مذكور نسبت به علف‌كش‌هاي خاك مصرف پندي‌متالين و پروسولفوكارب نيز به طور معني‌دار برتري نشان داد. از سوي ديگر، كارايي اين علف‌كش در كنترل علف‌هاي ‌هرز در مقايسه با علف‌كش‌هاي پس‌رويشي آزمايش، مطلوب‌تر بود. لذا با توجه به طيف كنترل علف‌هاي‌هرز و افزايش عملكرد دانه، كاربرد علف‌كش‌ ام‌سي‌پي‌آ+ فلوراسولام به عنوان يك علف‌كش مناسب در كنترل علف‌هاي‌هرز پهن‌برگ مزارع گندم پيشنهاد مي‌گردد.