تحول‌هاي ساختاري مجموعۀ امنيتي قفقاز جنوبي (2020-2024)

از سال 2020 به ترتيب، جنگ دوم قره‌باغ، جنگ اوكراين و روسيه، احياي حاكميت جمهوري آذربايجان در منطقۀ خان‌كندي و انتخابات پارلماني گرجستان در اكتبر 2024 چرخشگاهي در تاريخ تحول‌هاي ژئوپليتيكي و ژئواكونوميك منطقه به شمار مي‌آيند كه بر مؤلفه‌هاي مجموعۀ امنيتي قفقاز جنوبي اثر گذاشته‌اند. چنانچه جنگ در تاريخ روابط بين‌الملل منشأ تحول ساختاري و بازتوزيع قدرت و تولد بنيان‌ها و نهادهاي جديد همكاري و تعارض در بين بازيگران است، در سطح منطقه‌اي هم در نتيجۀ جنگ دوم قره‌باغ و جنگ اوكراين اين تحول‌ها رخ داده است. در اين نوشتار نويسنده اين پرسش را مطرح مي‌كند كه چگونه مجموعۀ امنيتي قفقاز جنوبي زير تأثير تحول‌هاي سال‌هاي 2020 تا 2024 تغيير يافته است. به نظر مي‌رسد با اين تحول‌ها مؤلفه‌هاي مجموعۀ امنيتي مانند مرزهاي هر دو تحول دروني و انبساط بيروني را به‌دليل پيوستگي بيشتر تحول‌هاي قفقاز با غرب آسيا تجربه مي‌كند. ساخت اجتماعي با تحول سرشت و حركت از حالت هابزي به كانتي به‌دليل كاربست سياست‌هاي عمل‌گرايانه به‌جاي رؤياگرايانه به‌‌وسيلۀ ارمنستان روبه‌رو است. نوع قطبيت از زيرمجموعۀ امنيتي در نتيجۀ جنگ دوم قره‌باغ به وضعيت استاندارد منطقه‌اي در نتيجۀ جنگ اوكراين حركت مي‌كند. سرانجام حركت روندها را از حالت تعديل وضعيت آنارشي به وضعيت تشديد وضعيت آنارشي و افزايش خودمختاري بيشتر منطقه‌ شاهد هستيم. در اين نوشتار مؤلفه‌هاي ساختار مجموعۀ امنيتي قفقاز جنوبي به روش كيفي و مدل‌سازي ساختاري‌تفسيري سنجيده مي‌شود.