ديپلماسي شهروندي و تنش‌هاي ارمني‌آذري: چالش‌ها و فرصت‌ها

تنش و اختلاف ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان همواره قفقاز جنوبي را در بحران‌هاي دائمي قرار داده است. بحران قره‌باغ، به‌عنوان يكي از مهم‌ترين بحران‌هاي بين‌المللي پس از جنگ سرد، دو دهه درگيري ميان اين دو كشور را به‌دنبال داشته است. با تصرف منطقۀ قره‌باغ توسط جمهوري آذربايجان در سال 2023، ارمنستان مجبور به پذيرش وضعيت جديد شد، اما اختلاف‌ها هنوز به‌طور كامل حل نشده است و مسائل ديگري مانند راه‌گذر زنگه‌زور و قوميت‌هاي مرزي بر روابط سايه افكنده‌اند. ريشه‌داربودن اين اختلاف‌ها سبب شده است كه دوره‌هاي صلح به وضعيت «آتش زير خاكستر» تبديل شود. تلاش‌هاي ديپلماتيك رسمي در دهه‌هاي گذشته بي‌نتيجه بوده است و در اين وضعيت، ديپلماسي غيررسمي، به‌ويژه ديپلماسي شهروندي كه تجربۀ موفقي در برخي مناطق داشته است، جلب توجه مي‌كند. در اين نوشتار رابطۀ ميان ديپلماسي شهروندي و كاهش تنش‌هاي ارمني‌آذري را بررسي و تحليل مي‌كنيم كه چگونه اين نوع ديپلماسي مي‌تواند بر روند صلح و حل اختلاف‌ها تأثير بگذارد؟ فرضيۀ نوشتار اين است كه ديپلماسي شهروندي، در صورت اجراي بهينه، مي‌تواند فرصت‌هايي براي صلح پايدار و همكاري ميان ارمنستان و جمهوري آذربايجان فراهم كند. با بررسي عامل‌ها و چالش‌هاي موجود، در اين نوشتار چگونگي تغيير نگرش‌هاي منفي و كاهش تنش‌هاي تاريخي را به‌وسيلۀ  برنامه‌هاي مشترك و روابط بين‌فردي تحليل مي‌كنيم. روش پژوهش كيفي و از نوع اكتشافي‌تحليلي است و به تحليل دلايل ناكارآمدي ديپلماسي شهروندي در موضوع مورد بحث مي‌پردازيم.