پروتكل مديريت فشار خون مبتني بر مدل فرانظري: طراحي و ارزيابي اثربخشي

زمينه. پرفشاري خون يكي از بيماري هاي شايع و قابل پيشگيري در جهان بوده و مهم ترين راهكار كنترل آن، انطباق بيمار با رفتارهاي خودمراقبتي است. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثربخشي پروتكل مديريت فشار خون مبتني بر مدل فرانظري بر افزايش خودمراقبتي، خودكارآمدي و كيفيت زندگي مرتبط با سلامت در بيماران مبتلا به فشار خون بالا انجام شد. روش كار. اين مطالعه تركيبي، شامل دو مرحله بود كه در سال 1401 تا 1402 در مراكز سلامت شهر تبريز انجام شد. مرحله اول، شامل طراحي پروتكل مديريت فشار خون مبتني بر مدل فرانظري بود. مرحله دوم، مطالعه اي مداخله اي از نوع كارآزمايي تصادفي كنترل شده بود كه جهت ارزيابي اثربخشي پروتكل طراحي شده بر افزايش خودمراقبتي، خودكارآمدي و كيفيت زندگي مرتبط با سلامت انجام گرفت. بدين منظور، 60 نفر مبتلا به فشار خون بالا وارد مطالعه شده و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند. پرسش نامه هاي مرتبط در مرحله پيش آزمون، بلافاصله پس از آموزش، 2 ماه پس از آموزش و 4 ماه پس از آموزش توسط گروه آزمايش و كنترل تكميل شدند. براي ارزيابي تاثير مداخله در زمان هاي مختلف از آزمون آماري ANCOVA (Repeated Measures) استفاده شد. يافته ها. نتايج نشان داد در بيماران گروه آزمايش، پروتكل مديريت فشار خون مبتني بر مدل فرانظري به طور پايداري باعث افزايش ابعاد خودمراقبتي در طول زمان شد(P 0/001) . همچنين پروتكل مديريت فشار خون به طور پايدار بر افزايش خودكارآمدي و افزايش ابعاد كيفيت زندگي مرتبط با سلامت در بيماران گروه آزمايش موثر بود (P 0/001). در حالي كه اين افزايش، براي متغيرهاي خودكارآمدي، خودمراقبتي و كيفيت زندگي در گروه كنترل مشاهده نشد (P 0/051). نتيجه گيري. بيشترين تاثير آموزش بر اساس مدل فرانظري روي بيماران، بر ميزان خودمراقبتي آنها بود. بر اساس نتايج، با گذشت زمان از ارائه برنامه آموزشي، تاثير مداخله كمتر مي شد. بنابراين برگزاري جلسات كوتاه آموزشي مستمر، جهت پايدار كردن تغيير رفتار بيماران مبتلا به فشار خون بالا ضرورت دارد.