بررسي تأثير تغيير مؤلفه‌هاي اقليمي بر رواناب با استفاده از چهارچوب بوديكو- ژانگ (مطالعه موردي: بخش‌هايي از حوزه آبخيز قره‌قوم)

فرآيند تغيير اقليم يكي از اصلي ترين چالش هايي است كه در دهه‌ هاي اخير، زندگي انسان ها را تحت تأثير قرار داده است و به جهت تأثير بر دما و بارش، نقش بسزايي در تغيير رواناب دارد. از اين‌رو درك آن بر ارزيابي منابع آب و تحولات راهبردي سازگار، اهميت زيادي دارد. هدف از اين پژوهش، بررسي تأثيرات تغيير اقليم بر رواناب با استفاده از چهارچوب بوديكو است. به اين منظور چهار زيرحوزه آبخيز اولنگ اسدي، ارداك بند ساروج، زشك و سد كارده از حوزه آبخيز قره قوم انتخاب شد. سپس با به كارگيري از داده هاي دما و بارش ريزمقياس شده پروژه CORDEX مدل  GFDL-ESM2Mتحت دو سناريو انتشار (RCP4.5 و RCP8.5)، ميزان تغييرات رواناب طي بازه زماني (2100-2006) بررسي شد. نتايج ارزيابي مدل بوديكو-ژانگ به كمك آماره نش-ساتكليف بين 87/0-72/0 به‌دست آمد كه نشان‌گر كيفيت مناسب برآورد رواناب است. هم‌چنين، نتايج مدل GFDL-ESM2M حاكي از افزايش دما و كاهش بارندگي تحت هر دو سناريوي اقليمي RCP4.5 و RCP8.5 بود. پيش‌بيني‌هاي دما از GCM‌ بيان‌گر آب و هواي گرم‌تر در آينده با روند صعودي و معنادار و كاهش قابل توجه بارش با روند نزولي و معنادار بود كه هر دو عامل، نقش مهم و مثبتي در كاهش رواناب آينده دارند. نتايج حاصل از آزمون من-كندال نشان داد كه رواناب در همه زيرحوزه‌هاي آبخيز مورد مطالعه تحت هر دو سناريوي RCP4.5 و RCP8.5 و طي دوره 2100-1989، روندي نزولي داشته است و بنابراين مي‌توان گفت افزايش دما و هم‌چنين كاهش بارش در آينده مي‌تواند موجب كاهش ميزان رواناب شود.