كاربرد تابع توزيع جريان در رونديابي جريان سطحي مدل LAPSUS

از جمله مدل هايي كه قابليت محاسبه رونديابي جريان سطحي چندجهته را دارند، مدل لاپسوس (LAPSUS) است. در اين مدل با توجه به وضعيت توپوگرافي منطقه، يك مقدار ثابت، بين 1 تا 10 به‌عنوان عامل همگرايي براي كل منطقه مورد مطالعه تعريف مي‌شود. مقدار اين عامل از طريق كاليبراسيون و يا مقادير در نظر گرفته شده در مطالعات قبلي، به‌صورت ثابت در نظر گرفته مي شود. در اين تحقيق با هدف رفع مشكل ثابت بودن مقدار عامل همگرايي، تابع توزيع جريان براي اين مدل تعريف شد. اين مطالعه در 5 زيرحوضه در حوضه آزمايشي كاخك واقع در شمال شرق ايران و در شهرستان گناباد انجام شد. در اين تحقيق تابع توزيع جريان به جاي عامل همگرايي براي مدل لاپسوس تعريف شد. در اين تابع براي مدل كردن اثر ويژگي هاي توپوگرافي بر توزيع جريان از پارامتر شيب استفاده شده است. بدين‌ترتيب قسمت رونديابي جريان در مدل لاپسوس با تغيير كد برنامه نويسي شده آن در محيط C++ براي تابع توزيع جريان توسعه داده شد. بر اساس نتايج حاصل بهترين مقدار عامل همگرايي مي تواند بين 1 تا 10 باشد كه پس از اعمال روش توسعه رونديابي مدل با تعريف تابع توزيع جريان براي مدل، مقدار تابع توزيع جريان براي زيرحوضه 4 مقدار 3/6 و براي ساير زيرحوضه ها بين 7/5 تا 5/6 محاسبه شد. نتايج اعتبارسنجي خروجي‌هاي مدل، مقدار ضريب تبيين براي حجم رواناب را 99/0 و براي فرسايش و رسوب 92/0 نشان داد. هم چنين مقدار RMSE نرمال شده نيز براي رواناب 5/3 درصد و براي فرسايش و رسوب 5/5 درصد بوده است. بر اساس نتايج حاصل، تابع توزيع جريان توانايي تعريف مقدار عامل همگرايي را بر اساس شيب توپوگرافي براي مدل لاپسوس داشته و با وارد كردن شيب متوسط حوضه، مقدار عامل همگرايي است براي مدل قابل تعريف است. لذا يكي از مسائل اصلي در بحث رونديابي جريان چند جهته كه تعيين مقدار عامل همگرايي بود، بر طرف شد