قواعد و مقررات حقوقي در فضاي سايبر و دعاوي حقوقي جمهوري اسلامي ايران

محيط زندگي همواره با تهديدات متعددي روبرو بوده است كه امروزه نيز شكل ديگري از اين تهديدات مشاهده مي‌شود. آنچه دولت‌ها و نظام‌هاي سياسي در گذشته‌هاي دور و نزديك به كار مي‌بردند، توسل به ابزار زور و يا جنگ عليه كشوري بود كه با آنان وارد جنگ و يا مجادله مي‌شدند. اما امروزه شكل تهديدات دچار تغيير شده است و از فضاي سايبر به عنوان محملي براي تهديد ديگران و رسيدن به منافع ملي بهره برده مي‌شود. استفاده تهديدآميز از فضاي سايبر، مشمول قوانين و مقررات داخلي و بين‌المللي مي‌گردد. پژوهش حاضر نيز به بررسي قوانين حقوقي در فضاي سايبر و دعاوي حقوقي جمهوري اسلامي ايران پرداخته است. سؤالي كه مطرح است اينكه قوانين حقوقي براي مقابله با تهديدات و حملات در فضاي سايبري از سوي ايران شامل چه مواردي است؟ پاسخي كه ارائه مي‌شود اين است كه هرچند در داخل نيز رويكردهاي حقوقي متعددي براي بررسي تهديدات سايبري وجود دارد، اما با توجه به محدود بودن به فضاي داخلي از اثرگذاري چنداني برخوردار نيستند. اما از جهت توسل به آموزه‌هاي حقوق بين‌الملل، استناد به تهديد صلح و امنيت نظير آنچه شوراي امنيت و منشور ملل متحد مي‌گويند؛ توسل به اعلاميه‌ها و منشورهاي منطقه‌اي و بين‌المللي، توسل به ديوان بين‌المللي دادگستري براي شناسايي و مجازات متجاوز و در نهايت استناد به اصل دفاع مشروع بخش‌هاي مختلفي از قوانين حقوقي مقابله با تهديدات فضاي سايبري شناخته مي‌شوند. در پژوهش حاضر از روش توصيفي-تحليلي بهره برده شد.