انگيزه- ادراك سياست خارجي تركيه در بحران ليبي

پس از روي كار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۲ در تركيه، نخبگان اين كشور ابتددا سعي كردند سياست تنش زداي با همسايگان خود را در پيش بگيرند و در اين راستا هم اقدامات انجام دادند اما بلافاصله پس از شروع تحركات در كشورهاي عرب خاورميانه و شمال آفريقا، سياست خارجي تركيه كم كم به سوي الگوي نوعثماني گري و تلاش براي تاثيرگذاري هر چه بيشتر بر تحولات كشورهاي خاورميانه حركت كرد كه نمونه هاي آن در حمايت از احزاب و گروه هاي اخواني در سراسر منطقه از سوريه و مصر گرفته تا ليبي قابل مشاهده است. در همين راستا پس از شروع بحران در ليبي و دخالت‌هاي خارجي در اين كشور سرانجام در سال ۲۰۱۱ قذافي سقوط كرد. سقوط قذافي زمينه‌اي را فراهم كرد كه دولت‌هاي خارجي از ايالات متحده تا اروپا و كشورهاي منطقه در پي استفاده از خلاء قدرت ناشي از سقوط وي باشند و دست به مداخلاتي در امور داخلي ليبي بزنند. ايجاد دو بلوك سياسي در شرق و غرب ليبي كه هر كدام حاميان خود را داشتند باعث پيچيده‌تر شدن اوضاع شد در همين راستا كشورهايي مانند عربستان، فرانسه و مصر از دولت طبرق حمايت كردند و كشورهاي مانند ايتاليا و تركيه به حمايت از دولت مستقر در طرابلس پرداختند. سوال اصلي پژوهش حاضر اين است كه ادراك-انگيزه‌هاي اصلي دخالت تركيه در بحران ليبي چيست؟ فرضيه پژوهش حاضر با توجه به دو برداشت ژئوپليتيك و ژئواكونوميك صورت‌بندي مي‌شود، در بعد ژئوپليتيك، تركيه در راستاي سياست نوعثماني‌گرايي خود به‌دنبال ايجاد نظم منطقه‌اي مطلوب با حمايت از گروه‌ها و احزاب اخواني است، در بعد ژئواكونوميك با توجه به جايگاه ليبي به‌عنوان كشوري با ذخاير سوخت‌هاي فسيلي قابل توجه، به‌دنبال ايجاد بازارهاي جديد انرژي جهاني است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، كاربردي و به لحاظ روش، توصيفي-تحليلي و به لحاظ نحوه گردآوري داده‌ها از نوع كتابخانه‌اي است.