واكاوي استفاده گندم‌كاران از اقدام‌هاي كشاورزي حفاظتي در بخش مركزي شهرستان زنجان با استفاده از نظريه انگيزش حفاظت

با وجود اهميت كشاورزي حفاظتي و ضرورت به كارگيري آن از سوي كشاورزان، شواهد تجربي حاكي از آن است كه روند پذيرش و توسعه كشاورزي حفاظتي در كشورهاي درحال‌توسعه بسيار كند بوده و ﮐﺸﺎورزان به ويژه كشاورزان خرده پا همواره با ترديدهاي جدي براي پذيرش و استفاده از اقدام هاي كشاورزي حفاظتي مواجه هستند. با توجه به اهميت موضوع، اين پژوهش با هدف «واكاوي استفاده گندم‌كاران از اقدام‌هاي كشاورزي حفاظتي با استفاده از نظريه انگيزش حفاظت» انجام گرفت. جامعه آماري اين پژوهش را تمامي گندم كاران در بخش مركزي شهرستان زنجان تشكيل دادند (2520 = N) كه 380 نفر از آن‌ها با روش نمونه گيري خوش ه اي چندمرحله اي براي انجام پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه بود كه بخش هاي اصلي آن با استفاده از مقياس ليكرت پنج سطحي مورد سنجش قرار گرفتند. روايي محتوايي پرسشنامه از راه پانل كارشناسان و متخصصان تأييد شد. همچنين، به منظور بررسي پايايي پرسشنامه ابزار پژوهش، پيش‌آزمون (به تعداد 30 پرسشنامه در محدوده اي خارج از نمونه اصلي) انجام گرفت كه مقدار آلفاي كرونباخ محاسبه‌شده براي هر يك از مقياس هاي اصلي پرسشنامه در حد مناسب (در دامنه بين0/808 تا 0/901) بود. به همين ترتيب، روايي سازه و پايايي تركيبي (در دامنه بين 0/839تا 0/933) ابزار پژوهش نيز با برآورد مدل اندازه گيري و پس از انجام اصلاحات لازم به دست آمد. نتايج اين پژوهش حاكي از آن بود كه بيشتر گندم كاران مورد مطالعه اقدام هاي كشاورزي حفاظتي را در سطح نسبتاً ضعيف انجام مي دادند. همچنين، نتايج حاصل از برآورد مدل ساختاري با استفاده از روش چند متغيره مدل يابي معادل ه هاي ساختاري در نرم افزار AMOS20 نشان داد كه چهار مؤلفه نظريه انگيزش حفاظت شامل شدت ادراك شده، اثربخشي پاسخ، هزينه هاي پاسخ و خودكارآمدي اثر معني داري بر متغير وابسته ميزان استفاده از اقدام هاي كشاورزي حفاظتي داشتند، درحالي‌كه رابطه معني داري بين حساسيت ادراك شده و متغير وابسته وجود نداشت. در مجموع، يافته هاي اين پژوهش اعتبار و كارايي نظريه انگيزش حفاظت در زمينه تبيين و پيش بيني رفتار كشاورزان در استفاده از اقدام هاي كشاورزي حفاظتي را تأييد كرد.