بررسي عوامل محيطي ﻣﺆثر بر كميت و كيفيت شير توليدي بزسانن در شهركرد

صفات توليد شير در بزها به طور بالقوه تحت تأثير عوامل مختلف ژنتيكي و غير ژنتيكي است و بنابر اين علاوه بر شناخت عوامل ژنتيكي، آگاهي از تأثير عوامل غير ژنتيكي براي مديريت كارآمد و برآورد دقيق ارزش هاي اصلاحي صفات مورد نظر ضروري است. به منظور بررسي اثر عوامل محيطي بر شير توليدي بزهاي سانن و تركيبات آن در شرايط آب و هوايي شهركرد،  از اطلاعات جمع آوري شده در ايستگاه تحقيقات پرورش دام دانشگاه شهركرد طي مدت 7 سال (1381 تا 1388) بهره گيري شد. مجموعه داده ها با استفاده از مدل مختلط طبق اندازه گيري هاي مكرر براي عوامل ثابت سال، ماه، نوع، نوبت زايش، هفته شيردهي و اثر تصادفي بز تجزيه واريانس شدند. كليه عوامل ثابت بر صفات شير توليدي روزانه و درصد چربي اثر معني دار داشتند (0.01(p .  همچنين، عامل ماه زايش بر درصد پروتئين و مواد جامد بدون چربي اثر معني دار نداشتند (0.05(p . عامل نوبت زايش بر همه صفات  شير توليدي تاثير معني دار داشت(0.01(p . بالاترين توليد شير روزانه مربوط به بزهاي زايش كرده در  بهمن ماه (0.17±2.59 كيلوگرم)، بزهاي دوقلوزا  (0.16±2.06 كيلوگرم) و نوبت زايش پنجم (0.22±2.54 كيلوگرم) بود. درصد چربي، لاكتوز و مواد جامد بدون چربي به طور قابل توجهي با سپري شدن مرحله شيردهي افزايش داشتند. درصد پروتئين از اوايل تا اواسط شيردهي كاهش يافت. بعنوان نتيجه گيري نهايي، توجه به عوامل غير ژنتيكي شناخته شده براي افزايش كارايي انتخاب، تعريف شيوه هاي مديريتي مناسب و تضمين سطح پايدار توليد در بزهاي شيرده سانن در شرايط اقليمي شهركرد ضروري است.