كاركردهاي عقل در فقه الاخلاق اسلامي

تحليل كاركردهاي عقل در اخلاق اسلامي و رويكرد فقه اخلاقي اين علم سبب رشد و تعالي اخلاق اسلامي مي‎گردد. كاركردهاي عقل در علم اخلاق اسلامي گاهي به نحو ابزاري است كه در منابع نقلي كاربرد دارد و گاهي نيز به نحو مستقل است كه از حكم عقل مستقل براي بهره مندي در احكام و مباحث كلان علم اخلاق استفاده مي‎شود. توجه به اين نوع از كاركردهاي عقل زمينهٔ عمق‌بخشي به مفاهيم و گزاره‎هاي اخلاقي را فراهم خواهد كرد. هدف پژوهش پيش‌رو ضرورت نحوهٔ به‌كارگيري عقل در اخلاق اسلامي به نحو مستقل است. براي رسيدن به اين هدف از روش توصيفي ـ تحليلي بهره گرفته شده است. به همين جهت به تحليل نقش هاي مختلف عقل مستقل در تعيين احكام اخلاقي و همچنين به نقش عقل مستقل در مسائل كلان اخلاق و تنسيق آن اشاره شده و نمونه‌هايي از به ‌كارگيري آن نيز در علم اخلاق اسلامي ارائه شده است كه برخي از نتايج كاركرد عقل مستقل در اخلاق اسلامي بدين شرح است: كشف علل و حِكَم احكام اخلاقي، كشف قواعد عام اخلاقي به منظور كشف احكام موارد جزئي، تحليل موضوعات احكام اخلاقي و تشخيص مصاديق موضوعات اخلاقي، مشاركت در تنسيق علم اخلاق،تعيين حكم اخلاقي در موارد خلاء حكم.