طبقه‌‌‌بندي انواع تأثيرپذيري از شعر پارسي در آثار ادبي قرن نوزدهم انگليس، فرانسه و آلمان

نشانه‌‌‌هاي اثرپذيري از زبان و ادب فارسي در جامعۀ ادبي اروپا در قرن نوزدهم به‌‌‌ويژه در متون مكتب رمانتيسيسم هويداست. متخصصان ادبيات تطبيقي تاكنون تعداد بسياري از اين آثار را شناسايي كرده‌‌‌ و هركدام به شيوۀ خود و با ابزار توضيح و تشريح متن به اثبات تأثيرپذيري اين متون از ادبيات فارسي پرداخته‌‌‌اند. در اين مقاله، كوششي براي طبقه‌‌‌‌بندي انواع اين اثرپذيري صورت گرفته است. براي رسيدن به اين هدف، چهل متن متأثر از ادبيات فارسي در سه زبان انگليسي، فرانسوي و آلماني شناسايي شدند و بنابر شيوۀ اثرپذيري نويسندگانشان در دسته‌‌‌هاي گوناگون تعريف‌‌‌شدۀ اين تحقيق جاي گرفتند. بدين ترتيب، مي‌‌‌توان هر يك از آثار را در ذيل يكي از روش‌‌‌هاي دوازده‌‌‌گانۀ زير گنجاند: 1. ترجمۀ آزاد؛ 2. تمجيد از شاعران ايراني؛ 3. نمود تأثيرپذيري در عنوان اثر؛ 4. ذكر نام شاعران؛ 5. استفاده از نام اماكن و شخصيت‌‌‌هاي برجسته؛ 6. تضمين كلام يا حكايت‌‌‌هاي مشهور فارسي؛ 7. تقليد آشكار؛ 8. تبعيت در فرم و قالب؛ 9. بهره‌‌‌وري واژگاني از مؤلفه‌‌‌هاي آييني ايراني؛ 10. بهره‌‌‌وري از وام‌واژه‌ها؛ 11. ساختار شرقي اثر؛ 12. تأثيرپذيري مستتر.