تبيين نقش الگوهاي پيچيدگي- نظم در هندسه معماري معاصر

مفاهيم «پيچيدگي» و «نظم» با تحولات اساسي در معماري معاصر همراه بوده‌است. در اين دوره، با گسترش و تاثير نظريات جديد علمي و فلسفي بر معماري، نگرش به نظم تغيير كرده و نقش پيچيدگي در تبيين روابط و فرآيندها فزاينده‌تر شده‌است. هدف از اين پژوهش، شناسايي ديدگاه‌ها و ارتباط بين دو مفهوم پيچيدگي و نظم، براساس ارائه الگوهايي در هندسه معماري است. الگوها در سه دسته پيچيدهِ‌منظم، پيچيدهِ‌نامنظم و پيچيدهِ‌سازمان‌يافته قابل تقسيم‌بندي بوده و مي‌توان روابطي ميان آن‌ها تبيين نمود. اين پژوهش از نوع كيفي بوده و به روش توصيفي تحليلي، اطلاعات حاصل از مطالعات كتابخانه‌اي و منابع اسنادي مورد بررسي قرار مي‌گيرد، سپس با روش داده‌محور، به تحليل الگوهاي پيچيدگي-نظم در معماري پرداخته‌مي‌شود. نتايج نشان مي‌دهد كه الگوي پيچيدهِ منظم زماني شكل مي‌گيرد كه پيچيدگي در مقابل سادگي قرار گرفته و از درجات نظم محسوب ‌شود اما در الگوي پيچيدهِ نامنظم با بي‌اعتبار دانستن مفهوم نظم و تاكيد بر بي‌نظمي، پيچيدگي در مقابل نظم قرار دارد. الگوي پيچيدهِ سازمان‌يافته، به معماري نگاهي سيستمي دارد. اين الگو به دنبال پيوند دادن نظم و بي‌نظمي درون يك سازمان پيچيده است. الگوي پيچيده‌ِسازمان‌يافته به دليل امكان پيش‌بيني، تحليل روابط، برنامه‌ريزي و تعاملات سازماني قابليت استفاده بيشتري در معماري و شهرسازي دارد. اين الگوها، نگرش‌هاي نظري به شكل، فرآيند و محصول معماري را مشخص مي‌نمايند.