تبيين شاخص‏هاي معماري ايران در دوران اسلامي و كاربست آن در طراحي جداره‏هاي معاصر محلات مسكوني؛ مطالعۀ موردي محلۀ باغ زرشك اصفهان

شهر از اجزاي بسياري تشكيل شده است كه هريك سهمي در كالبد شهر دارند. نماهاي شهري از جملۀ اين اجزاست كه از اركان اصلي شهر اسلامي به‏ شمار مي‏ رود. ناهمگوني نماها و برخورد روزانۀ شهروندان با آن‏ ها سامان‏دهي بدنه ‏هاي شهري را مهم مي‏ نمايد. با وجود اين اهميت، متأسفانه پژوهش ‏هاي اندكي مستقيماً به آن پرداخته‏ اند. مطالعات پيشين بيشتر بر اصول معماري ‏ايراني‌اسلامي در طراحي مسكن و شهر اسلامي متمركز است. در اين پژوهش، درجهت سياست‏ هاي كلان كشور و به‏ منظور احياي معماري و شهرسازي اسلامي، شاخص‏ هاي معماري ايران دوران اسلامي تبيين شده است؛ زيرا، با توجه به نياز امروز شهرها و تأثيرات آن بر انسان‏ها، بهره‏ گيري از شاخص ‏هاي معماري اسلامي در جداره ‏هاي شهري ضروري به ‏نظر مي‏ رسد. اين پژوهش در زمرۀ پژوهش‏ هاي كيفي قرار مي‏گيرد و با روش توصيفي‏ تحليلي انجام شده است. داده‏ ها با مطالعات كتابخانه‏ اي و اسنادي، مشاهدات ميداني و تهيۀ بازبينه (چك ليست) جمع‏ آوري شده است. ازاين‏رو، پس از تبيين مباني نظري، شاخص‏ هاي معماري دورۀ ‏اسلامي دسته ‏بندي شده و شاخص‏ هاي كاربردي در طراحي نماي مسكوني، با روش دلفي، به‏ دقت بيان شده ‏اند. در گام تحليل داده‏‏ ها، معناداري شاخص‏ هاي برگزيده با آزمون تي آزموده شده‏ اند. بنابر نتايج پژوهش، شاخص‏ هاي تعادل، تناسبات، خودبسندگي، حرمت ميثاق‏ هاي اجتماعي، رابطۀ مستقيم كاركرد با ظاهر بنا، استفاده از مصالح طبيعي، و تركيبات منسجم به توجه بيشتري نياز دارند. ازاين‏رو، با توجه به نياز جوامع امروزي، پيشنهادهايي به‏ منظور كاهش اغتشاشات بصري در طراحي جداره ‏هاي محلات مسكوني ارائه شده است.