مطالعۀ تطبيقي اثربخشي به‌كارگيري مؤلفه‌هاي روان‌شناسي و روان‌شناسي شناختي بر پاسخ‌دهي مكان

حضور فرد در هر نوع فضا و مكان، بسته به نوع دركي كه از آن محيط دريافت مي‌كند، متفاوت است. اين تفاوت به دلايل مختلف همچون تفاوت در شخصيت، احساسي كه تجربه مي‌شود، پردازش اطلاعات دريافتي، تعاملاتي كه در آن محيط اتفاق مي‌افتد و غيره رخ مي‌دهد. پژوهش حاضر، با تأمل بر نظريات مختلف روان‌شناسان، به بررسي مؤلفه‌هاي مؤثر از منظر روان‌شناسي و روان‌شناختي در حيطۀ معماري و شهرسازي مي‌پردازد. از طرفي، درك مكاني را تحليل كرده و تحولات آن را از ديدگاه‌‌هاي كلاسيك تا مداخلات معاصر روان‌شناسي شناختي بررسي مي‌‌كند. درواقع اين مقاله بر تأثيرات مؤلفه‌هاي مكاني از منظر نظريه‌‌هاي روان‌شناختي معروف، ازجمله نقشه‌هاي ذهني كوين لينچ، محيط رفتاري روجر باركر، و نظريۀ توسعه شناختي ژان پياژه متمركز است و با استفاده از ديدگاه‌هاي كلاسيك و نوين اين متفكران، اثرگذاري عناصري چون نورپردازي، رنگ‌ها، صداها، و موقعيت قرارگيري فضاها بر روان‌شناسي و شناخت كاربران را ارزيابي مي‌كند. هدف، ارائۀ چشم‌اندازي نوين براي راهنمايي طراحان و معماران است تا به‌واسطۀ شناخت بهتر تعاملات محيطي ـ  شناختي، فضاهايي را خلق كنند كه علاوه‌بر اينكه به نيازهاي فعلي كاربران پاسخ مي‌‌دهد، با توجه و تمركز ويژه به مؤلفه‌هاي تأثيرگذار در حيطۀ روان‌شناسي و روان‌شناختي، تجربه‌هاي مكاني پوياتر و دلپذيرتري براي كاربران خلق كنند. ازآنجاكه ادغام ديدگاه‌هاي مذكور در معماري و شهرسازي تاكنون انجام نشده است؛ بنابراين مدل مفهومي جديدي با يكپارچگي مؤلفه‌‌هاي اصلي و تمركز بر گرافيك و طراحي محيطي و تعاملات فضايي در مكان‌هاي مختلف، ارائه مي‌شود.