مدل‌سازي آماري- فضايي پتانسيل رخداد زمين‌لغزش در حوضه آبخيز سد يامچي

پژوهش حاضر با هدف تبيين سيستمي پتانسيل وقوع زمين‌لغزش در جهت ارائه مدل پيش‌بين احتمال رخداد آن در حوضه آبخيز يامچي واقع در استان اردبيل انجام گرفت. در اين راستا، از هر دو رويكرد متغيرهاي گسسته و پيوسته، به ترتيب از طريق عمليات هم‌پوشاني و رگرسيون لجستيك استفاده شد. متغيرهاي مستقل شامل ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت دامنه، ليتولوژي، بارندگي سالانه، ناهمواري، انحناء زمين، شاخص رطوبت توپوگرافي، كاربري و پوشش زمين، شاخص پوشش گياهي، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و فاصله از جاده بود. در  وهله نخست، انطباق لايه‌هاي متغيرهاي مستقل با لايه زمين‌لغزش‌هاي موجود در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)، نقاط داراي پتانسيل بالا براي رخداد زمين‌لغزش‌ها را آشكار ساخت. اين نقاط در ارتفاعات مياني، شيب‌هاي زياد، جهت دامنه شمالي، گودي‌ها، ناهمواري بالا، رسوبات فرسايش‌پذير (كواترنري)، بارندگي‌هاي بالا، پوشش گياهي متوسط، پيرامون گسل‌ها و رودها قرار داشتند. در وهله دوم، نتايج اجراي مدل رگرسيون لجستيك با ارائه معادله پيش بين احتمال رخداد زمين‌لغزش نشان داد كه مدل حاصل با داشتن Pseudo R2 و ROC به ترتيب برابر با 0.22 و 0.86، از توان و كارايي خوبي جهت پيش‌بيني زمين‌لغزش‌ها در سطح حوضه برخوردار بود. به‌علاوه ضرايب بتاي حاصل براي متغيرهاي مستقل نشان داد كه ترتيب اهميت متغيرها در وقوع زمين لغزش بدين صورت بود: شاخص پوشش گياهي، فاصله از جاده، بارندگي، ليتولوژي، فاصله از گسل، ارتفاع، شاخص رطوبت توپوگرافي، شاخص ناهمواري، جهت دامنه، شيب، فاصله از رود. در پايان، لزوم توجه جدي به حفاظت و حمايت از پوشش گياهي مراتع ميان‌دست و بالادست حوضه با توجه به شرايط ژئومورفيك ناپايدار اين نقاط مشخص گرديد.